Του Mihir Sharma
Η επίσημη θέση της Ινδίας για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι εμφανώς δύσκολο να προσδιοριστεί. Μόνον το τελευταίο δεκαπενθήμερο, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι επέπληξε δημοσίως τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, λέγοντάς του ευθέως ότι «δεν είναι εποχή για πολέμους».
Στη συνέχεια, ωστόσο, η Ινδία, ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, απείχε από ψηφοφορία στην οποία καταδικαζόταν η «προσάρτηση» ουκρανικής επικράτειας από τη Μόσχα. Ενισχύοντας την προσβολή προς την Ουκρανία, ο Μόντι είπε επίσης στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση» στη σύγκρουση – ακριβώς τη στιγμή που ο ουκρανικός στρατός προήλαυνε ταχύτατα σε περιοχές της βορειοανατολικής και νότιας Ουκρανίας.
Συμφέρον
Σε ερωτήσεις οι οποίες τίθενται – μεταξύ άλλων και από Ινδούς – σχετικά με αυτή την κάπως συγκεχυμένη στάση, η κυβέρνηση έχει μια σαφή απάντηση: η Ινδία θα κάνει ό,τι είναι προς το συμφέρον της. Αυτή είναι μια παρηγορητική πρόταση με την οποία δύσκολα μπορεί κανείς να διαφωνήσει.
Ο υπουργός Εξωτερικών Subrahmanyam Jaishankar μάς διαβεβαίωσε, άλλωστε, ότι «βγάζουμε τα συμπεράσματά μας και κάνουμε τις εκτιμήσεις μας (… ) Έχουμε μια αξιοπρεπέστατη αίσθηση του τι είναι προς το συμφέρον μας και ξέρουμε πώς να το προστατεύσουμε και να το προωθήσουμε».
Οι δηλωμένες αξίες της Ινδίας στις διεθνείς σχέσεις, μεταξύ άλλων και υπό τη διακυβέρνηση Μόντι, αποδίδουν παραδοσιακά την υψηλότερη σημασία στην εθνική κυριαρχία. Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, η ψυχρή αξιολόγηση του εθνικού συμφέροντος υπερισχύει επί οτιδήποτε τόσο «βαρετού» όσο οι αξίες.
Είναι πιθανό, ωστόσο, ορισμένες από τις υποθέσεις τις οποίες έκανε το Νέο Δελχί προκειμένου να υποστηρίξει τη θέση του για την Ουκρανία να μοιάζουν πιο ασταθείς απ” ό,τι νωρίτερα φέτος.
Πρώτον, η Ρωσία θα ολοκληρώσει το 2022 ούσα ένας πολύ λιγότερο ελκυστικός εταίρος για την Ινδία από ό,τι ήταν στις αρχές του έτους. Η θελκτικότητά της ως πηγής όπλων έχει σταλεί στο «διάολο» στο Κίεβο, στο Χάρκοβο και τώρα στη Χερσώνα. Σε αντίθεση με την Κίνα, η Ινδία δύσκολα μπορεί να βασιστεί στους ρωσικούς υδρογονάνθρακες μακροπρόθεσμα, ακόμη κι αν έχει τείνει το χέρι για μερικές βραχυπρόθεσμες συναλλαγές τους τελευταίους μήνες. Πάνω απ’ όλα, η Ινδία δίνει μεγάλη σημασία στην παγκόσμια σταθερότητα και η Μόσχα έχει αποδειχθεί ότι είναι μια βαθιά αποσταθεροποιητική δύναμη.
Η απάντηση των ΗΠΑ
Οι Ινδοί έχουν παρατηρήσει, επίσης, μια κάπως αινιγματική συμπεριφορά από πλευράς των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, ανατρέποντας απόφαση της προκατόχου της, ανακοίνωσε πρόσφατα μια συμφωνία 450 εκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να βοηθήσει το Πακιστάν να ανακαινίσει τον στόλο των F-16 του. Ο αρχηγός του στρατού του Πακιστάν, στρατηγός Qamar Javed Bajwa, πέρασε την περασμένη εβδομάδα στις ΗΠΑ, λαμβάνοντας τιμητική φρουρά και χαιρετισμό 21 όπλων στο Πεντάγωνο.
Σε μια χειρονομία, δε, η οποία φαινόταν υπολογισμένη ώστε να εξοργίσει τους Ινδούς, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Πακιστάν ταξίδεψε στην πακιστανική πλευρά του Κασμίρ την περασμένη εβδομάδα. Όχι μόνο ο ίδιος και η πρεσβεία αποκάλεσαν επανειλημμένα την περιοχή με τον επίσημο πακιστανικό τίτλο «Αζάντ (Ελεύθερο) Τζαμού και Κασμίρ», αλλά ο ίδιος ανήρτησε και στο Twitter την επίσκεψή του σε ένα μπανγκαλόου το οποίο σχετίζεται με τον ιδρυτή του Πακιστάν, Μοχάμεντ Αλί Τζινάχ. Στο Νέο Δελχί, όλα αυτά γίνονται αντιληπτά ως ένα κάθε άλλο παρά ανεπαίσθητο πλήγμα.
Ηρεμία
Όλοι μάλλον θα πρέπει να ηρεμήσουν λίγο. Οι ΗΠΑ μπορεί να αισθάνονται ότι έχουν βάσιμους λόγους να διαμαρτύρονται για τις αμφιβολίες της Ινδίας σχετικά με την Ουκρανία, θα ήταν όμως πιο σοφό να μην το κάνουν με το να προχωρούν σε «αγάπες» στο Πακιστάν. Κάθε τόσο κάποιος στην Ουάσιγκτον πιστεύει ότι είναι καιρός να επανεκκινήσει τις σχέσεις με το Ισλαμαμπάντ και μέσα σε μια δεκαετία οι διάδοχοί του ανακαλύπτουν ότι κάτι τέτοιο ήταν φρικτή ιδέα.
Εν τω μεταξύ, εμείς στην Ινδία θα πρέπει επίσης να εξετάσουμε πιο προσεκτικά εάν η αποξένωση από τις ΗΠΑ και τη Δύση αξίζει πραγματικά τον κόπο. Δεν θα μας βλάψει αμέσως, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Αυτήν τη στιγμή, η οικονομία της Ινδίας φαίνεται αρκετά σταθερή ώστε η ινδική κυβέρνηση να αισθάνεται σίγουρη ότι η Δύση μάς χρειάζεται περισσότερο απ’ ό,τι εμείς εκείνη.
Εάν ωστόσο η επόμενη δεκαετία πρόκειται να μεταμορφώσει την οικονομία μας και το μέλλον των νέων Ινδών, θα χρειαστούμε δυτικές επενδύσεις, τεχνολογία και αγορές. Αν θέλουμε να εξασφαλιστούμε ενάντια στο Πακιστάν και την Κίνα, θα χρειαστούμε δυτικά όπλα, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Ίσως η Ουάσιγκτον πραγματικά να μην υπενθύμιζε στο Νέο Δελχί την περασμένη εβδομάδα ότι και τα δύο μέρη μπορούν να παίξουν το παιχνίδι της εξισορρόπησης συμφερόντων. Εμείς στην Ινδία, ωστόσο, θα πρέπει να θυμόμαστε γιατί, για περισσότερο από μια δεκαετία τώρα, τονίζουμε τις «κοινές μας αξίες» με τη Δύση. Είναι ένας τρόπος να εξεταστούν προσωρινές διαφωνίες – ένας τρόπος ο οποίος δεν είναι διαθέσιμος σε μια ψυχρή, συναλλακτική σχέση που βασίζεται στα «συμφέροντα».
Τις επόμενες δεκαετίες, θα χρειαζόμαστε τη Δύση, παρόλο που διαφωνούμε σε διάφορα ζητήματα μαζί της. Η προσκόλληση στις αξίες μας μπορεί να είναι απλώς το πραγματικό εθνικό συμφέρον της Ινδίας.