Το 97% από τους influencers αναρτούσαν εμπορικό περιεχόμενο, αλλά μόνο ένας στους πέντε ανέφερε συστηματικά ότι το περιεχόμενό τους ήταν διαφήμιση, σύμφωνα με έρευνα της Κομισιόν και των εθνικών αρχών προστασίας των καταναλωτών από 22 κράτη μέλη.
Στόχος της έρευνας ήταν να εξακριβωθεί κατά πόσον οι influencers γνωστοποιούν τις διαφημιστικές τους δραστηριότητες, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία της ΕΕ για τους καταναλωτές. Ελέγχθηκαν οι αναρτήσεις 576 influencers που δημοσιεύτηκαν σε μεγάλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Τα ευρήματα της έρευνας για τους influencers
Το 97% δημοσίευσε αναρτήσεις με εμπορικό περιεχόμενο, αλλά μόνο το 20% το αποκάλυπτε συστηματικά ως διαφήμιση,
το 78% των επαληθευμένων influencers ασκούσαν εμπορική δραστηριότητα- ωστόσο μόνο το 36% ήταν εγγεγραμμένοι ως έμποροι σε εθνικό επίπεδο,
το 30% δεν παρείχε στοιχεία της εταιρείας στις αναρτήσεις του, όπως διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, επωνυμία εταιρείας, ταχυδρομική διεύθυνση ή αριθμό μητρώου,
το 38% από αυτούς δεν χρησιμοποιούσαν τις ετικέτες της πλατφόρμας που χρησιμεύουν για την αποκάλυψη του εμπορικού περιεχομένου, όπως η επιλογή «πληρωμένη συνεργασία» στο Instagram, αντιθέτως, οι εν λόγω influencers επέλεξαν διαφορετική διατύπωση, όπως «συνεργασία» (16%), «σύμπραξη» (15%) ή γενικές ευχαριστίες προς το εμπορικό σήμα του συνεργάτη (11%,),
το 40% των επιρροών που ελέγχθηκαν έκαναν τη γνωστοποίηση ορατή κατά τη διάρκεια ολόκληρης της εμπορικής επικοινωνίας. Το 34% των προφίλ των influencers έκαναν τη γνωστοποίηση άμεσα ορατή χωρίς να χρειάζονται πρόσθετα βήματα, όπως με κλικ στο «διαβάστε περισσότερα» ή με κύλιση προς τα κάτω,
Το 40% των influencers υποστήριζε τα δικά του προϊόντα, υπηρεσίες ή εμπορικά σήματα. Το 60% αυτών δεν γνωστοποιούσε με συνέπεια ή καθόλου τη διαφήμιση,
το 44% των influencers είχαν τις δικές τους ιστοσελίδες, από τις οποίες η πλειοψηφία ήταν σε θέση να πουλήσει απευθείας.
Επόμενα βήματα
Ως αποτέλεσμα της σάρωσης, 358 παράγοντες επιρροής επελέγησαν για περαιτέρω έρευνα. Οι εθνικές αρχές θα επικοινωνήσουν τώρα μαζί τους για να τους ζητήσουν να ακολουθήσουν τους ισχύοντες κανόνες. Εάν χρειαστεί, ενδέχεται να ληφθούν περαιτέρω μέτρα επιβολής, σύμφωνα με τις εθνικές διαδικασίες.
Η Επιτροπή θα αναλύσει τα αποτελέσματα της σάρωσης επίσης υπό το πρίσμα των νομικών υποχρεώσεων των πλατφορμών βάσει της DSA και θα λάβει τα αναγκαία μέτρα επιβολής, ανάλογα με την περίπτωση.
Οι προβληματικές πρακτικές μάρκετινγκ καταδεικνύουν τη σημασία της ύπαρξης σύγχρονης και ισχυρής νομοθεσίας που να είναι επαρκής για τη διασφάλιση της ψηφιακής δικαιοσύνης για τους καταναλωτές στο διαδίκτυο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα αποτελέσματα της σάρωσης θα τροφοδοτήσουν επίσης τον έλεγχο καταλληλότητας της ψηφιακής δικαιοσύνης για τη νομοθεσία της ΕΕ για τους καταναλωτές, ο οποίος θα δρομολογηθεί την άνοιξη του 2022 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σκοπός αυτού του ελέγχου καταλληλότητας είναι να εκτιμηθούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στις ψηφιακές αγορές και να προσδιοριστεί κατά πόσον η ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ είναι επαρκής για να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών ή κατά πόσον θα χρειαζόταν στοχευμένες αλλαγές για την καλύτερη αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών.
Ο έλεγχος καταλληλότητας αξιολογεί την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, την οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών και την οδηγία για τις καταχρηστικές συμβατικές ρήτρες. Εξετάζει την επάρκεια των εν λόγω οδηγιών όσον αφορά την αντιμετώπιση ζητημάτων προστασίας των καταναλωτών, όπως τα σκοτεινά πρότυπα, οι πρακτικές εξατομίκευσης, το μάρκετινγκ επηρεαστών, οι ακυρώσεις συμβάσεων, το μάρκετινγκ εικονικών αντικειμένων ή η εθιστική χρήση ψηφιακών προϊόντων, μεταξύ άλλων.