Το ένα τρίτο των Τούρκων πάσχει από παχυσαρκία, ποσοστό που θέτει την Τουρκία στις δέκα πρώτες χώρες παγκοσμίως στην παχυσαρκία, παρά τα αυξανόμενα μέτρα των αρχών κατά της νόσου που έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας.
Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή στην Τουρκία χάνει έδαφος σταδιακά στις μεγάλες πόλεις μπροστά στη λαχτάρα των νέων για γρήγορο φαγητό, οι οποίοι υποκύπτουν στο δέλεαρ της ανθυγιεινής κουζίνας που ξεχειλίζει από κορεσμένα λιπαρά και ζάχαρη.
Πριν από 30 χρόνια η παχυσαρκία ήταν άγνωστη λέξη στο τουρκικό λεξιλόγιο, όταν η χώρα έδινε μάχη κατά του υποσιτισμού στις αγροτικές περιοχές για να σώσει τα παιδιά. Σήμερα όμως υπάρχουν περισσότεροι από 16 εκατομμύρια παχύσαρκοι ενήλικες στη χώρα σε σύνολο 55 εκατ. ενηλίκων, αναλογία που αντιστοιχεί στο 29,5% του συνολικού πληθυσμού, σύμφωνα με έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) το 2017 για την παχυσαρκία.
Η έκθεση καταδεικνύει ότι το ποσοστό παχυσαρκίας στην Τουρκία είναι υψηλότερο στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Από το 2013 η Τουρκία έχει στραφεί στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και διεξάγει τις εκστρατείες προαγωγής της υγείας «Move for Health» και «Reducing Portion Size». Επιπλέον, η Άγκυρα εφαρμόζει ένα «Πρόγραμμα Προώθησης της Φυσικής Δραστηριότητας» διανέμοντας 275.000 ποδήλατα σε σχολεία, πανεπιστήμια, δήμους. Ωστόσο, το 20,5% των ανδρών και το 41% των γυναικών αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της παχυσαρκίας, σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα Διατροφής και Υγείας του τουρκικού υπουργείου Υγείας. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η παχυσαρκία είναι κυρίως διαδεδομένη στην ανατολική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, όπου το 33,1% των κατοίκων θεωρούνται παχύσαρκοι ή υπέρβαροι.
Επίσης οι στατιστικές από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ανησυχητικές για την Τουρκία όπου το 56,7% των γυναικών είναι υπέρβαρες. Η Τουρκία συγκαταλέγεται στις χώρες της γηραιάς ηπείρου με τα υψηλότερα ποσοστά υπέρβαρων και παχύσαρκων γυναικών, μία θέση ακριβώς πίσω από τη Βρετανία, βάσει των στοιχείων της Eurostat.
Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές στατιστικές για τις καρδιαγγειακές νόσους, η Τουρκία κατατάσσεται στην 15η θέση σε αριθμό παχύσαρκων ανδρών και στην 1η σε αριθμό παχύσαρκων γυναικών από τις 56 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Όπως εκτιμούν τούρκοι επιστήμονες, το υψηλό ποσοστό στεφανιαίας νόσου στη χώρα σχετίζεται με τον καθιστικό τρόπο ζωής, την παχυσαρκία, τα υψηλά επίπεδα λίπους στο αίμα και την υψηλή αρτηριακή πίεση που παρατηρούνται συχνά στις γυναίκες. Η παχυσαρκία επίσης είναι αιτία για εμφάνιση διαβήτη, καρκίνου και καρδιακών προβλημάτων, πολύ δαπανηρών για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας είναι και το φαινόμενο του γρήγορου φαγητού που ήρθε στην Τουρκία πριν από περίπου 25 χρόνια με τις αμερικανικές αλυσίδες ταχυφαγείων να εμφανίζονται σαν μανιτάρια σε όλες τις πόλεις, υποσκελίζοντας τα παραδοσιακά μαγειρεία και την υγιεινή τοπική κουζίνα.
Η σωστή διατροφή και η τακτική άσκηση είναι ένας φυσικός τρόπος απώλειας βάρους, όμως υπάρχουν και χειρουργικές μέθοδοι για όσους βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών. Ο 30χρονος Χουσεϊν υποβλήθηκε σε λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη πριν από οκτώ μήνες στην Κωνσταντινούπολη. Τώρα προσπαθεί σκληρά να πειθαρχήσει σε μία αυστηρή δίαιτα. Μέχρι πρότινος έπινε τουλάχιστον 10 αναψυκτικά την ημέρα και καταβρόχθιζε σνακ όταν ένιωθε θλίψη. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχε φθάσει τα 150 κιλά. Εξηγεί ότι και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του είναι υπέρβαρα και ότι η επέμβαση της γαστρικής παράκαμψης δεν είναι και τόσο εύκολη, όσο δείχνουν στην τηλεόραση.
Τα μέτρα της κυβέρνησης έχουν ήδη φέρει κάποια αποτελέσματα. Ήδη σε σύγκριση με το 2014, η συχνότητα της παχυσαρκίας μειώθηκε ελαφρά στο 19,4% από 19,6% στους ενήλικες που ζουν στην Τουρκία, αφήνοντας περιθώρια βελτίωσης. Πέρυσι ο κορυφαίος τηλεοπτικός εποπτικός φορέας, το Ανώτατο Συμβούλιο Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, επέβαλε εμπορικούς περιορισμούς, απαγορεύοντας διαφημίσεις ανθυγιεινών τροφών κατά τη διάρκεια τηλεοπτικών παιδικών προγραμμάτων. Αντίθετα προωθούνται οι διαφημίσεις για υγιεινή διατροφή με αυγά, φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γάλα και γιαούρτι.
Τα μέτρα αυτά βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους τους γονείς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι μέχρι πρότινος ήταν δύσκολο να πεις όχι σε ένα παιδί που βλέπει να διαφημίζουν τσιπς και ζαχαρούχα ροφήματα στη διάρκεια της αγαπημένης του τηλεοπτικής εκπομπής. Επίσης και τα σχολεία σε μεγάλες πόλεις, όπως η Άγκυρα, έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για να μην πωλείται γρήγορο και ανθυγιεινό φαγητό στα κυλικεία τους.