ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΟΥΦΑΛΕΣ..
«Μπορείς να βγεις στη κόκκινη πλατεία και να πεις ο σύντροφος Μπρέσνιεφ είναι μαλάκας;» ρωτούσε ο Βαλαβανίδης στη «Λούφα» προσπαθώντας ν’ αποδείξει ότι οι σοσιαλιστικές χώρες ήταν ανελεύθερες σε αντίθεση, φυσικά, με τις δυτικές «ελευθερίες».
«Η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου» κραυγάζουν διάφοροι θεωρητικοί – νεροκουβαλητές του σημερινού καπιταλιστικού συστήματος.
Τα δυο παραπάνω, είναι σε γενικές όσα χρόνια τώρα και -φευ- από μικρή ηλικία ακούμε περί του τι είναι ελευθερία.
Μπορεί όμως ποτέ η ελευθερία να χωρέσει σ’ αυτά τα στενά κουστούμια που της έχουν ράψει και τη στριμώχνουν; Τι είναι η ελευθερία, ή μάλλον τι θα έπρεπε να είναι για το σύγχρονο άνθρωπο και πως μπορεί να οριστεί τόσο στο περιεχόμενο όσο και στα όριά της;
Ίσως, βέβαια, να είμαι λίγο καχύποπτος..
Η αλήθεια είναι ότι σήμερα ο οποιοσδήποτε μπορεί να βγει σε όποια πλατεία θέλει και να φωνάξει «είμαι φτωχός ρε.. Πεινάω». Σε κανέναν δεν απαγορεύεται να ψάξει στους κάδους σκουπιδιών ή στα απομεινάρια των λαϊκών αγορών να βρει κάτι να φάει.
Φυσικά και κανείς δεν εμποδίζει το παιδί του ανέργου από το Πέραμα ή του μισθωτού των 480 € να φοιτήσει σε ένα ακριβό ιδιωτικό ή να φύγει για να κάνει «ΜΒΑ» στο «London School of Economics», που είναι και της μοδός τελευταία.
Προφανώς και η γιαγιά των 240€ σύνταξη ΟΓΑ είναι ελεύθερη όποτε θελήσει να πάει σε ένα καλό νοσοκομείο του εξωτερικού για να κάνει την ενδεδειγμένη θεραπεία.
Η ελευθερία στις μέρες μας, μάλιστα, δίνεται τόσο απλόχερα που ο καθένας μπορεί ελεύθερα μέχρι και να αυτοκτονήσει από απελπισία, μέρα μεσημέρι στη Πλατεία Συντάγματος, όπως ο συνταξιούχος φαρμακοποιός πέρσι τον Απρίλη.
Κιμπάρικα πράγματα.. Άλλωστε «it’s a free country» που λένε και στο ναό της ελευθερίας.
Στη τελική, γιατί να παραπονιόμαστε; Αν δε μας αρέσει η κατάσταση, είμαστε ελεύθεροι κάθε τέσσερα χρόνια να επιλέξουμε κάποιον άλλο να μας κυβερνήσει. Αυτή ειδικά η ελευθερία, είναι τόσο απεριόριστη στον πυρήνα της, που τα τελευταία 40 χρόνια, ανεξαρτήτως κομμάτων που κυβερνούν, εφαρμόζεται κατά γράμμα η ίδια πολιτική.
Δε περιγράφω άλλο… Η κατάσταση είναι γνωστή.
Υπάρχουν όμως και μερικοί που δε βολεύονται σ’ αυτή τη λογική. Είναι αυτοί που επιμένουν να θέλουν να βλέπουν ολόκληρο τον ουρανό, κι όχι ένα κομμάτι του. Αυτοί που ασφυκτιούν στα στενά κουστούμια του σήμερα.
Κι αυτή η αντίδραση δεν προέρχεται ούτε από κάποια τυφλή αγανάκτηση ούτε από μικροαστική «υπερεπαναστατικότητα». Πηγάζει ακριβώς από τη συνειδητοποίηση της σημερινής κατάστασης σε συνδυασμό με τη βαθειά κατανόηση ότι η ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, η συλλογική πρόοδος της ανθρωπότητας, νομοτελειακά απελευθερώνει δυνατότητες, δημιουργεί νέες ελευθερίες.
Γιατί Ελευθερία για τον σύγχρονο άνθρωπο δεν μπορεί να θεωρηθεί τίποτε λιγότερο από την απεριόριστη δυνατότητα προσωπικής επιλογής. Και η απεριόριστη δυνατότητα δεν είναι κάτι το θεωρητικό και αφηρημένο. Είναι οι υλικές προϋποθέσεις που το ίδιο το σύστημα δίνει στον καθένα προκειμένου αυτός ελεύθερα να κάνει τις προσωπικές του επιλογές.
Κι όσο και αν κάποιοι «πέφτουν από τα σύννεφά» όταν το ακούν, προσωπικές επιλογές σήμερα δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν όσο το παιδί του ανέργου από το Πέραμα μοναδική επιλογή στη ζωή του θα έχει την ανεργία ή τη παραβατικότητα. Όσο οι συνταξιούχοι θα επιλέγουν ανάμεσα στο «πρέπει να πάρω τα φάρμακά μου» και στο «πρέπει να πληρώσω τη ΔΕΗ». Και δε πρόκειται να υπάρξουν όσο η μεγάλη πλειοψηφία του λαού, η μόνη επιλογή που κάνει τους τελευταίους μήνες είναι μπροστά στο δίλλημα «πληρώνω το τάδε χαράτσι ή βρίσκω τρόπο να ζεσταθώ».
Πόσο μίζερο, εξάλλου, φαντάζει το όριο που βάζουν στην ελευθερία όταν αυτή σταματά «εκεί που αρχίζει του άλλου». Δεν είναι τυχαίο, φυσικά, ότι προσδιορίζουν την ελευθερία αρνητικά. Για σκεφτείτε την αντιδιαστολή: «Η ελευθερία του ενός δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ελευθερία του άλλου».
Αλλά αυτό είναι που φοβούνται..
Γιατί όταν ο καταστηματάρχης δε θα βρίζει τους διαδηλωτές που κλείνουν τους δρόμους και πέφτει τάχα ο τζίρος του, αλλά θα συνειδητοποιήσει ότι η ελευθερία της διαδήλωσης είναι για να κατοχυρώσει τη δική του ελευθερία να μπορεί να ζει απ’ τη δουλειά του..
Όταν ο εργαζόμενος δε θα βρίζει την απεργιακή περιφρούρηση γιατί θα συνειδητοποιήσει ότι το δικαίωμα στην απεργία (όσο ακόμα υπάρχει) είναι ακριβώς αυτό που του εξασφαλίζει και τη δική του εργασία..
Τότε ακριβώς τα πράγματα θα είναι σκούρα για αυτούς κι ελπιδοφόρα για εμάς
Γιατί το σύνθημα για κοινωνική απελευθέρωση όσο κι αν λοιδορήθηκε απ’ τους αστούς, αλλά κυρίως όσο κι αν κατακρεουργήθηκε από μερικούς πρώην μυστακοφόρους με ζιβάγκο, θα παραμένει επίκαιρο. Όχι από κάποια «αριστερή ιδεοληψία», αλλά από τις αναπόδραστες επιταγές των καιρών. Και ας γνωρίζουν ότι εθελοτυφλούν όσοι πιστεύουν πως είναι δυνατόν να εμποδίζεις για πάντα το ρουν της ιστορίας.