Στις 28 Σεπτεμβρίου 2022 το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών αποφάσισε την κήρυξη σε πτώχευση της Αλφα Γκρίσιν Συστήματα Ισχύος και Ελέγχου Περιβάλλοντος, με την ίδια ημερομηνία ως χρόνο παύσης πληρωμών, διορίζοντας, κατά τα τυπικά, σύνδικο και διατάσσοντας τη σφράγιση του καταστήματος και της υπόλοιπης περιουσίας της. Αυτό ήταν το οριστικό τέλος μιας εταιρείας που κυριάρχησε στην αγορά επί δεκαετίες, ταυτόχρονα όμως και το τέλος της περιπετειώδους πορείας της από τότε που οι τράπεζες κατήγγειλαν τα δάνειά της σηματοδοτώντας το φινάλε.
Είναι, όμως, παράλληλα, και οι τίτλοι τέλους στην επιχειρηματική διαδρομή του ιδρυτή της Βασίλη Γκρίσιν, του ανθρώπου που προικισμένος με σπάνιο αισθητήριο πέρασε από πολλά μετερίζια, έγραψε μεγάλες επιτυχίες σε διάφορα πεδία της αγοράς, αλλά δεν μπόρεσε να διασώσει το ύστατο και σημαντικότερο οικοδόμημά του.
Οι ρωσικές ρίζες
Ο Βασίλης Γκρίσιν, όπως μαρτυρεί και το επώνυμό του, είναι απόγονος ρωσικής οικογένειας στρατιωτικών της τσαρικής εποχής. Ο πατέρας του Αλιόσα, μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης, κατέφυγε στην Ελλάδα, όπου έστησε τη νέα του ζωή με τη Ελληνίδα γυναίκα του Μαρίνα. Απέκτησαν δύο παιδιά, τον Βασίλη και τον Αντώνη. Ετσι ο Βασίλης Γκρίσιν, παρά τις ρίζες του, δεν γεννήθηκε σε κάποια… χειμερινά ή θερινά ανάκτορα, αλλά στα Εξάρχεια, μεγαλώνοντας σε μια οικογένεια που τα έβγαζε πέρα δύσκολα. Γι’ αυτό από τα 12 χρόνια του και έχοντας ήδη χάσει τον πατέρα του, παράλληλα με το σχολείο, αναγκάστηκε να μπει στη βιοπάλη.
Ξεκίνησε από βοηθός σε βενζινάδικο και στη συνέχεια έγινε υπάλληλος στην εταιρεία του Ηλία Καμμένου, πατέρα του πρώην προέδρου των ΑΝ.ΕΛ., που λειτουργούσε στη λεωφόρο Συγγρού μία από τις πρώτες αντιπροσωπείες αυτοκινήτων. Εκεί ήρθε σε επαφή και έμαθε τα μυστικά της συγκεκριμένης, ανερχόμενης τότε, αγοράς. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 και βλέποντας μπροστά αποφασίζει να… βουτήξει στα βαθιά και να ανοίξει τη δική του αντιπροσωπεία, με συνέταιρους τον Βασίλη Παππά και τον Σπύρο Μαχμουρίδη.
Η πολύπλευρη δραστηριότητα
Την περίοδο της Μεταπολίτευσης, όταν μια νέα εποχή χάραζε για τη χώρα, ο ίδιος με τον Παππά ιδρύουν τη γνωστή στους παλαιότερους Γκρίσιν-Παππάς, η οποία ποντάροντας στην ανοδική ζήτηση για αυτοκίνητα, ανέλαβε την αντιπροσωπεία της Ford με τη ζωντανή μέχρι σήμερα επωνυμία Velmar.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1979, και από ένα τυχαίο γεγονός μπήκε στην «εμβρυακή» ακόμη αγορά των κλιματιστικών. Αναζητώντας για δική του χρήση ένα από τα τότε σπάνια μηχανήματα, διαπίστωσε το μεγάλο κενό. Ετσι, πάλι βλέποντας μπροστά, ανέλαβε την αντιπροσωπεία των κλιματιστικών της ιαπωνικής Panasonic, σε μια εποχή που κυριαρχούσαν σχεδόν αποκλειστικά τα General Electric και άλλες αμερικανικές μάρκες. Το νέο εγχείρημα, ωστόσο, δεν ήταν εύκολο και χρειάστηκε ο μεγάλος καύσωνας του 1987 για να αρχίσει να αποδίδει. Εκτοτε βέβαια το όνομα του Γκρίσιν ταυτίστηκε κυρίως με επαγγελματικά μηχανήματα της ιαπωνικής φίρμας.
Και στο επόμενο επιχειρηματικό μετερίζι του αποδείχθηκε πρωτοπόρος. Αφού μεταβίβασε μέρος της προηγούμενης εταιρείας του στον κουμπάρο του, που δεν ήταν άλλος από τον Παναγιώτη Νίκα, της ομώνυμης αλλαντοβιομηχανίας, άρχισε να διερευνά τον χώρο των ηλεκτρονικών υπολογιστών που και αυτός βρισκόταν τότε σε πολύ πρώιμο στάδιο. Ετσι το 1985 μπαίνει στον τομέα των ηλεκτρονικών συστημάτων ισχύος και ελέγχου περιβάλλοντος, δηλαδή της διασφάλισης διαρκούς και απρόσκοπτης λειτουργίας σύνθετων υποδομών (Business Critical Continuity). Και αυτή η επιλογή του δικαιώθηκε με τον χρόνο, όταν μεγάλες εταιρείες, όπως τράπεζες και βιομηχανικοί όμιλοι, άρχισαν να εκσυγχρονίζουν τις λειτουργικές υποδομές τους.
Το 2000, στην αυγή πάλι μιας νέας εποχής, ήρθε η ώρα της Alpha Γκρίσιν Infotech και λίγα χρόνια αργότερα, το 2004, η εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο, που της έδωσε φρέσκα κεφάλαια και τη δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης σε άλλους τομείς.
Στον επόμενο τόνο, αφενός ξεκίνησε η επέκταση εκτός συνόρων, στη Βουλγαρία, στην Πολωνία, στη Ρουμανία και στην Ουκρανία, αφετέρου πέραν της κύριας δραστηριότητας ο Γκρίσιν άδραξε την ευκαιρία των χαμηλών τιμών των ακινήτων κάνοντας άνοιγμα και στο real estate σε αυτές χώρες.
Το 2006 κατάλαβε ότι το «next big thing» της αγοράς θα ήταν στον χώρο της ενέργειας και κυρίως των ΑΠΕ. Η εταιρεία του άρχισε να αναλαμβάνει μελέτες για την ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, ενώ ταυτόχρονα υπέβαλε στη ΡΑΕ αιτήσεις αδειών για τέσσερα αιολικά πάρκα και ένα φωτοβολταϊκό. Τα αιολικά ήταν αυτά που αποτέλεσαν τη βάση της συνεργασίας του με τους Γερμανούς της Deutsche Bank που οδήγησε στην περιπέτεια με την Deutsche Aeolia.
Η περιπέτεια με την Deutsche Aeolia
Η αφετηρία για το joint venture γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 2007, μια περίοδο όπου οι ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες όριζαν ότι η Ελλάδα μέχρι το 2010 θα πρέπει να καλύψει το 20,1% της ετήσιας παραγωγής ενέργειας από πράσινες πηγές, κάτι που κινητοποίησε εύλογα το επενδυτικό ενδιαφέρον των ξένων κολοσσών. Μέσα από τη σύμπλευση του Γκρίσιν με τους Γερμανούς, γεννήθηκε η Deutsche Aeolia ως θυγατρική της Deutsche Bank, στην οποία η συμμετοχή της Αλφα Γκρίσιν ήταν 20%, με επενδυτικό πλάνο άνω των 60 εκατ. ευρώ.
Αυτή η εταιρεία έφτασε μέχρι και τη Βουλή, όταν τον Φεβρουάριο του 2013, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας ξιφούλκησε κατά της κυβέρνησης γιατί δεν προχωρούσαν οι αιτήσεις της για αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 150 MW, σε περιοχές της Αρκαδίας και της Λακωνίας, για τα οποία αναμένονταν άδειες παραγωγής. Σημειώνεται ότι με απόφαση της ΡΑΕ (του 2012) η Πελοπόννησος είχε χαρακτηριστεί ως περιοχή με κορεσμένο δίκτυο.
Ο επικεφαλής του ΣYPIZA, όμως, είχε αποδώσει το «κόλλημα» στο ότι «όλα αυτά τα χρόνια οι άδειες για τις AΠE πήγαν στους κολλητούς και στους διαπλεκόμενους», ενώ κατέθεσε σχετική επιστολή της εταιρείας -από το 2011- στην οποία η Deutsche Bank φέρεται να δηλώνει έτοιμη να χρηματοδοτήσει μεγάλη επένδυση σε αιολικά πάρκα και να διαμαρτύρεται ότι δεν μπορεί να πάρει άδεια.
Η καταγγελία είχε προκαλέσει αίσθηση, αλλά και αντιδράσεις. Κι αυτό καθώς, αφενός ο Aλ. Tσίπρας είπε ότι η επιστολή υπογραφόταν από τον τότε πρόεδρο της Deutsche Bank Γιόζεφ Ακερμαν, ενώ στην πραγματικότητα υπέγραφε ένας Νιλς Ακερμαν, στέλεχος της Deutsche Bank Λονδίνου. Αφετέρου, όμως, όπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια, οι σχεδιαζόμενες επενδύσεις είχαν ξεσηκώσει τις τοπικές κοινωνίες, ενώ κατά είχε ταχθεί και ομάδα βουλευτών του ΣYPIZA, μεταξύ των οποίων και ο τότε επικεφαλής του τομέα Ενέργειας, καταθέτοντας ερώτηση στη Bουλή.
Το 2015 η ΡΑΕ έδωσε στην Deutsche Aeolia την πρώτη άδεια για ένα από τα αιολικά πάρκα που είχε στα σκαριά. Επρόκειτο για τον αιολικό σταθμό ισχύος 16 MW στη θέση Προφήτης Hλίας-Παλαιόπυργος Λεωνιδίου του Δήμου Nότιας Kυνουρίας και ως δικαιούχοι αναφέρονταν οι Deutsche Bank AG (80%) και Alpha Γκρίσιν Infotech A.E. (20%).
Οι ισχυρές συμμαχίες και η πτώση
Τι απέγιναν όμως αυτά τα φιλόδοξα σχέδια; Η εταιρεία υφίσταται ακόμη, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκινήσει τη δραστηριότητά της, δηλαδή δεν έχει ολοκληρώσει κανένα από τα έργα, ενώ βρίσκεται αντιμέτωπη με οικονομικά προβλήματα (αρνητικά ίδια κεφάλαια και ζημίες) που εγείρουν ουσιώδεις αμφιβολίες για τη συνέχεια. Στο χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνονται τρεις άδειες παραγωγής συνολικής ισχύος 51 MW, ενώ μία ακόμη αίτηση, που είχε υποβληθεί από το 2009 για έργο ισχύος 30 MW, έλαβε το πράσινο φως από τη ΡΑΕ το 2020. Προ μηνών η εταιρεία ανανέωσε τις άδειές της για τα πιο «ώριμα» αιολικά πάρκα των 16 MW και των 30MW.
Επίσης, είχε υποβάλει (από το 2008 και 2009) ακόμη δύο αιτήσεις για χορήγηση άδειας παραγωγής συνολικής ισχύος 68MW, οι οποίες όμως, τον Απρίλιο του 2015 απορρίφθηκαν από τη ΡΑΕ για περιβαλλοντικούς λόγους (χωροθέτηση εντός ζώνης αποκλεισμού).
Ολα αυτά τα χρόνια ο Β. Γκρίσιν έχτισε σχέσεις συνεργασίας και φιλίας με ισχυρούς επιχειρηματίες όπως ο Σωκράτης Κόκκαλης, με τον οποίο μια περίοδο ήταν γείτονες στη Βουλιαγμένη. Εξ ου και ο όμιλος της Intracom κατείχε επί σειρά ετών ποσοστό 15% της Αλφα Γκρίσιν. Φιλικοί και συγγενικοί δεσμοί τον συνέδεαν, όπως προαναφέρθηκε με τον Παναγιώτη Νίκα, καθώς και με αρκετούς άλλους, όπως ο εκδότης Σταύρος Ψυχάρης.
Τίποτα από αυτά ωστόσο δεν μπόρεσε να ανακόψει την καθοδική τροχιά της εταιρείας του που ξεκίνησε με την είσοδο της χώρας στη μακρά περίοδο της οικονομικής κρίσης. Τότε άρχισαν και η υποχώρηση του κύκλου εργασιών, η αύξηση των δανειακών υποχρεώσεων και η συσσώρευση ζημιών.
Mετά την καταγγελία των δανείων από τις τράπεζες και αφού προηγήθηκε δικαστική διαμάχη για περισσότερο από έναν χρόνο, η εταιρεία πέρασε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, ενώ το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών ταυτόχρονα απέρριψε ταυτόχρονα την αίτηση πτώχευσης που είχε καταθέσει η διοίκηση.
Με βάση τις δικαστικές αποφάσεις, αλλά και τις τελευταίες δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις (για τη χρήση 2016), η εταιρεία είχε ληξιπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις ύψους 28 εκατ. ευρώ προς τις Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Eurobank και Eurobank Leasing, οι οποίες εκπροσωπούσαν ποσοστό 85,12% του συνόλου των απαιτήσεων. Οι οφειλές προς τους προμηθευτές ανέρχονταν σε 1,93 εκατ. ευρώ, ενώ προς το Δημόσιο (φόροι, ασφαλιστικές εισφορές) σε 431.442 ευρώ.
Αρκετοί εκτιμούν ότι η κατάρρευση οφείλεται, πέραν των συνεπειών της κρίσης, και σε λανθασμένες επιχειρηματικές επιλογές, αλλά και σε προβλήματα διαχείρισης, ιδιαίτερα κατά την περίοδο που στο τιμόνι βρέθηκε ο γιος του Βασίλη Γκρίσιν, Αλιόσα. Δεν είναι τυχαίο πως όταν πλέον η πλάστιγγα άρχισε να γέρνει προς το αρνητικό σενάριο, στην προεδρία της εταιρείας επανήλθε ο ίδιος ο Βασίλης Γκρίσιν.
Η Αλφα Γκρίσιν υπήχθη σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης -τον ρόλο ανέλαβε η Grant Thornton- τον Ιούλιο του 2018 και τον Δεκέμβριο του 2019 έγινε πλειοδοτικός διαγωνισμός για τα στοιχεία ενεργητικού που περιελάμβαναν επτά γραφεία στη λεωφόρο Συγγρού, τις αποθήκες στην Παιανία (6.000 τ.μ.) και διάφορα κινητά περιουσιακά στοιχεία.
Στον διαγωνισμό συμμετείχαν τρεις ιδιώτες και υπέβαλαν προσφορές για 330.000 ευρώ, 260.000 ευρώ και 100.000 ευρώ. Προκρίθηκε φυσικά η υψηλότερη (των 330.000 ευρώ), ενώ ακολούθησε η σχετική αίτηση έγκρισης της Grant Thornton προς το Mονομελές Πρωτοδικείο Aθηνών. Στο προτελευταίο επεισόδιο, η ειδική διαχειρίστρια στις 6 Απριλίου 2021 δημοσίευσε την πρόσκληση για την αναγγελία απαιτήσεων πιστωτών με προθεσμία μέχρι τις 6 Μαΐου 2021.
Οι τίτλοι τέλους
Τον περασμένο Απρίλιο βγήκε στο σφυρί και το εναπομείναν ακίνητο της εταιρείας επί της λεωφόρου Συγγρού, σε κτίριο που στέγαζε, μεταξύ άλλων, και τα γραφεία-έδρα της Αλφα Γκρίσιν. Αυτό το τελευταίο ακίνητο, όπου σήμερα λειτουργεί διαγνωστικό κέντρο, κατακυρώθηκε έναντι 191.006 ευρώ.
Παράλληλα, η Grant Thonton, ως ειδική διαχειρίστρια της εταιρείας κατάθεσε στις 21 Δεκεμβρίου 2021 στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών αίτηση για την πτώχευση της Αλφα Γκρίσιν, χωρίς κλήτευση των μελών του τελευταίου Δ.Σ., επικεφαλής του οποίου ήταν ο Βασίλης Γκρίσιν. Η συζήτηση της αίτησης ορίστηκε για τις 26 Ιανουαρίου 2022, αλλά αναβλήθηκε λόγω της κακοκαιρίας «Ελπίδα». Η απόφαση του δικαστηρίου εκδόθηκε τελικά στις 28 Σεπτεμβρίου, γράφοντας τον επίλογο σε αυτή τη μυθιστορηματική επιχειρηματική διαδρομή…