Όσο πολύτιμες και αν είναι για την οικονομία, οι ελιές δεν είναι απλώς ένα εμπορικό προϊόν στην Ελλάδα, αλλά ένα σημείο εθνικής υπερηφάνειας και πηγή σεβασμού που αγγίζει τα όρια του πνευματικού. Έχουν ριζώσει βαθιά στην ιστορία του τόπου, αποτελώντας σύμβολο επιμονής και επιβίωσης. Γι’ αυτό και το σοκ που προκαλεί η σημερινή κρίση του ελαιολάδου είναι κάτι περισσότερο από οικονομικό.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, δύο άνδρες έκλεψαν ένα φορτηγό, φόρτωσαν 33 σάκους ελιές και τις μετέφεραν για πίεση. Το κωμικοτραγικό είναι πως πάρκαραν μπροστά από κάμερα ασφαλείας, ενώ το δεύτερο ελαιοτριβείο όπου πήγαν τους πρόδωσε στις Αρχές. Αν και γελοία, η υπόθεση αντικατοπτρίζει κάτι πιο σκοτεινό: οι ελιές γίνονται πλέον στόχος εγκλήματος.
Η ζήτηση για ελαιόλαδο έχει εκτοξευθεί, ενώ η προσφορά μειώνεται. Οι κλιματικές συνθήκες έχουν μετατρέψει το ελαιόλαδο σε «υγρό χρυσάφι». Η Ελλάδα, αν και μικρότερη από Ισπανία και Ιταλία, επηρεάζεται περισσότερο από την ξηρασία και τις πυρκαγιές. Σύμφωνα με την Eurostat, οι ζημιές του 2023 υπολογίζονται σε περίπου 400 δολάρια ανά κάτοικο. Πάνω από 11.000 στρέμματα ελαιώνων χάθηκαν πέρυσι.
Το φαινόμενο της κλοπής έχει επεκταθεί δραματικά. Από βαρέλια με 37 τόνους λάδι στη Χαλκιδική έως ιδιωτικά αποθέματα που εκλάπησαν ακόμη και από νεκροταφεία. Σε μερικές περιπτώσεις, οι δράστες έκοβαν ολόκληρα δέντρα ή αποσπούσαν μόνο τα καρποφόρα κλαδιά. Στην Κρήτη, στην Αττική και στη Μεσσηνία, το φαινόμενο παίρνει διαστάσεις επιδημίας.