Πρωτόγνωρη τομή στα μεταπολιτευτικά και κοινοβουλευτικά δεδομένα ανοίγει η απόφαση του εκλογοδικείου για την έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα τριών εκλεγμένων μελών της εθνικής αντιπροσωπείας. Η τελική κρίση του ανώτατου ειδικού δικαστηρίου οδηγεί στην οριστική «αποβολή» από τη Βουλή των Βασίλη Στίγκα, Πέτρου Δημητριάδη και Αλέξανδρου Ζερβέα ενώ παράλληλα καλεί την Ολομέλεια να λειτουργήσει έως τις επόμενες εθνικές εκλογές με 297 βουλευτές καθώς δεν προκρίνει διαδικασία αναπλήρωσης των εδρών που κενώνονται.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης η συμμετοχή του κόμματος των Σπαρτιατών στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2023 κρίνεται συνολικά παράνομη καθώς διαπιστώθηκε ότι η πραγματική ηγεσία ασκούνταν από τον πρωτόδικα καταδικασμένο για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης Ηλία Κασιδιάρη, ωστόσο οι συνέπειες του σχετικού νόμου ενεργοποιούνται μόνο για τους συγκεκριμένους 3 βουλευτές εναντίον των οποίων ασκήθηκαν προσφυγές. Οι υπόλοιποι 9 που εξελέγησαν με τους Σπαρτιάτες (Ι. Κόντης, Χ. Κατσιβαρδάς, Γ. Μανούσος, Ι. Δημητροκάλλης, Δ. Βαλτογιάννης, Θ. Χαλκιάς, Κ. Φλώρος, , Γ Ασπιώτης, Μ. Γαυγιωτάκης) διατηρούν τις βουλευτικές τους έδρες.
Να σημειωθεί ότι η απόφαση του εκλογοδικείου εναρμονίζεται πλήρως με την αντίστοιχη κρίση της Ολομέλειας του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου που απαγόρευσε την κάθοδο των Σπαρτιατών στις τελευταίες ευρωεκλογές, όχι όμως και με την πρόσφατη απόφαση του Μονομελούς Εφετείου το οποίο έκρινε αθώους του Σπαρτιάτες σε ποινικό επίπεδο για το αδίκημα της εξαπάτησης εκλογέων.
Αλαλούμ
Για την ώρα το Προεδρείο της Βουλής αναμένει το επίσημο κείμενο του ανώτατου ειδικού δικαστηρίου για να εφαρμόσει τις σχετικές αποφάσεις και να δείξει την οριστική έξοδο από το κοινοβούλιο στους Στίγκα, Δημητριάδη και Ζερβέα.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, στο παρασκήνιο διακινούνται αντικρουόμενες απόψεις από έμπειρους νομικούς και συνταγματολόγους για το αν η μείωση του όλου αριθμού των βουλευτών σε 297 συμπαρασύρει προς τα κάτω και τα όρια των απαιτούμενων πλειοψηφιών για την κατάθεση προτάσεων, την έγκριση νομοσχεδίων και την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Οι οπαδοί τους ενός στρατοπέδου υποστηρίζουν ότι το σύνολο των σχετικών ορίων πρέπει να αναπροσαρμοστεί και η πλειοψηφία των 151 να διαμορφωθεί σε 149.
Τη συγκεκριμένη νομική εκτίμηση εξέφρασε σε ραδιοφωνική συνέντευξη και ο Παύλος Μαρινάκης συμπληρώνοντας, ωστόσο, ότι η κυβέρνηση στηρίζεται σε πλειοψηφία που υπερβαίνει αρκετά τους 151 και ως εκ τούτου δεν την επηρεάζει αν το όριο μετατοπιστεί προς τα κάτω.
Η άποψη της αντίπερα όχθης επικαλείται το άρθρο 74 του Κανονισμού της Βουλής και υποστηρίζει ότι η πλειοψηφία πρέπει να παραμείνει στους 151 καθώς καθορίζεται από τον συνολικό αριθμό των εδρών και όχι των εν ενεργεία βουλευτών.
Ο βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, Παναγιώτης Δουδωνής, έσπευσε, μάλιστα, να σχολιάσει στο Χ πως «η αναφορά του Κυβερνητικού Εκπροσώπου ότι πλέον «η πλειοψηφία, του συνόλου των βουλευτών, έτσι λέει ο νόμος, από 151 πηγαίνει 149» είναι εντελώς αντισυνταγματική, αντιεπιστημονική και εγείρει ερωτηματικά ως προς τη σκοπιμότητά της ιδίως σε σχέση με εκκρεμούσες υποθέσεις. Η κατά το Σύνταγμα «απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών» που ο όλος αριθμός ορίζεται με νόμο δεν μεταβάλλεται μετά τη σημερινή δικαστική απόφαση του ΑΕΔ, καθώς δεν εξαρτάται από το ενδεχόμενο μη πληρώσεως ή κενώσεως της έδρας, βλ σχετικά και το άρθρο 74 Παρ 2 του Κανονισμού της Βουλής».
Σε κάθε περίπτωση συνεργάτες του Προέδρου της Βουλής, Νικήτα Κακλαμάνη, αναφέρουν στο protothema.gr πως με το που θα λάβουν την σχετική απόφαση του εκλογοδικείου θα ζητήσουν από την επιστημονική υπηρεσία του κοινοβουλίου να γνωμοδοτήσει επί του συγκεκριμένου ζητήματος.
Αν επικρατήσει η πρώτη άποψη, τότε το σύνολο των ορίων θα αναπροσαρμοστεί με βάση τους 297 βουλευτές. Για παράδειγμα η πλειοψηφία των 151 θα γίνει 149, η αυξημένη πλειοψηφία των 180 για την Συνταγματική αναθεώρηση θα διαμορφωθεί σε 178 ενώ για κατάθεση πρότασης δυσπιστίας θα απαιτούνται 49 υπογραφές αντί 50.
Αν προκριθεί η δεύτερη άποψη τότε θα ακολουθηθούν οι προβλέψεις του άρθρου 74 του Κανονισμού της Βουλής.
Ειδικότερα, η παράγραφος 1 προβλέπει:
1. Όπoυ τo Σύνταγμα ή o Kανoνισμός oρίζoυν πoσoστό Boυλευτών, είτε για την υπoβoλή αίτησης ή πρότασης είτε για τη λήψη απόφασης είτε για oπoιoνδήπoτε άλλo σκoπό, τo πoσoστό αυτό υπoλoγίζεται με βάση τo συνoλικό αριθμό των Boυλευτών της Oλoμέλειας ή τoυ Tμήματoς διακοπής των εργασιών της Βουλής και παραλείπεται τo κλάσμα με την επιφύλαξη αντίθετης διάταξης τoυ Συντάγματoς ή τoυ Kανoνισμoύ”.
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται μεταξύ άλλων:
– η πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης όπου το όριο για την κατάθεση της πέφτει στους 49 βουλευτές από 50 που ισχύει.
– Η πρόταση σύστασης εξεταστικής επιτροπής όπου το όριο του 1/5 στους 297 βουλευτές πέφτει στους 59 αντί 60 που ισχύει (σ.σ. για την κατάθεση πρότασης προανακριτικής το Σύνταγμα και ο Κανονισμός ζητά υπογραφή 30 βουλευτών)
Ωστόσο, η 2η παράγραφος του άρθρου 74 ορίζει ορισμένες ψηφοφορίες όπου το όριο της πλειοψηφίας είναι «ανελαστικό» και συναρτάται απόλυτα με τον αριθμό των εδρών της ολομέλειας ακόμα και αν δεν έχουν πληρωθεί στο σύνολό τους.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
2. Όπoυ τo Σύνταγμα ή o Kανoνισμός απαιτεί την απόλυτη πλειoψηφία τoυ όλoυ αριθμoύ των Boυλευτών για τη λήψη απόφασης, η πλειoψηφία αυτή υπoλoγίζεται με βάση τo συνoλικό αριθμό των εδρών της Boυλής”.
Σε αυτή την περίπτωση το όριο παραμένει στους 151 ακόμα και αν η Βουλή λειτουργεί με 297 βουλευτές π.χ. για:
-την έγκριση προτάσεων σύστασης προανακριτικής επιτροπής, -παραπομπής υπουργών στο Δικαστικό Συμβούλιο
– νομοσχέδια για μεταβολή ορίων επικράτειας
Διάλυση των Σπαρτιατών και 8κομματική Βουλή
Πάντως, η έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα των Β. Στίγκα, Π. Δημητριάδη και Αλ. Ζερβέα επιφέρει τη διάλυση της ΚΟ των Σπαρτιατών καθώς δεν θα διαθέτει τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών και η Βουλή θα λειτουργεί με 8 κόμματα.