Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Wall Street: Το τέλος της βασιλείας των εταιρειών-κελυφών (SPAC)

Χρειάστηκαν μόνον 10 μήνες για να προχωρήσει η Quanergy Systems, κατασκευάστρια αισθητήρων και λογισμικού υψηλής τεχνολογίας, από το ντεμπούτο της στο χρηματιστήριο στην αίτηση πτώχευσης. Η Fast Radius, εταιρεία τρισδιάστατων εκτυπώσεων, τα «κατάφερε» για εννέα μήνες. Η διαδικτυακή startup λιανικών πωλήσεων Enjoy Technology έζησε οκτώμισι μήνες πριν χρεοκοπήσει.

Το κοινό χαρακτηριστικό των παραπάνω εταιρειών είναι ο τρόπος με τον οποίο εισήχθησαν στο χρηματιστήριο. Αντί να πουλήσουν μετοχές μέσω μιας συμβατικής αρχικής δημόσιας προσφοράς (IPO), καθεμία εξ αυτών συγχωνεύθηκε με μια εταιρεία εξαγορών ειδικού σκοπού (SPAC). Η SPAC είναι ένα εταιρικό κέλυφος που διαπραγματεύεται στο χρηματιστήριο χωρίς καμία άλλη δραστηριότητα πλην της αναζήτησης συγχώνευσης με κάποια άλλη εταιρεία, η οποία στη συνέχεια κληρονομεί το χρηματιστηριακό «κέλυφος». Τέτοιες συμφωνίες αποτέλεσαν μόδα στη Wall Street της εποχής της πανδημίας, πλέον ωστόσο ένας αυξανόμενος αριθμός σχημάτων που εισήλθαν με αυτόν τον τρόπο στο χρηματιστήριο έχουν χρεοκοπήσει, υπογραμμίζοντας πόσο τυχοδιωκτικά κερδοσκοπικό μπορεί να γίνει το παιχνίδι των SPAC.

Η πάροχος υπηρεσιών διαδικτύου Starry Group στις 20 Φεβρουαρίου έγινε η τελευταία η οποία ζήτησε προστασία από τους πιστωτές της, ανεβάζοντας τον αριθμό των χρεοκοπημένων απογόνων SPAC σε τουλάχιστον οκτώ από τον Ιούνιο του 2022. Η τάση είναι πιθανό να έχει μόλις ξεκινήσει. Σχεδόν 100 εταιρείες που εισήχθησαν με αυτόν τον τρόπο στη χρηματιστηριακή αγορά δεν έχουν αρκετά χρήματα για να χρηματοδοτήσουν το τρέχον επίπεδο δαπανών τους το επόμενο έτος, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Άλλες 73 εταιρείες διαπραγματεύονται αυτή τη στιγμή κάτω από το 1 δολάριο ανά μετοχή, διακινδυνεύοντας πιθανή διαγραφή από μεγάλα χρηματιστήρια όπως το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και το Nasdaq. Δεδομένου ότι η μέση τιμή μετοχής των περισσότερων SPAC πριν από τη συγχώνευση είναι 10$, μια τιμή κάτω του 1$ σημαίνει επίσης ότι ένας επενδυτής που έριξε χρήματα στην εταιρεία-κέλυφος εν αναμονή μιας συμφωνίας και τα κράτησε εκεί έχει χάσει τουλάχιστον 90% της επένδυσής του.

Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον 12 εταιρείες που πραγματοποίησαν συγχωνεύσεις με SPAC έχουν συμφωνήσει να εξαγοραστούν έναντι μικρότερου τιμήματος από εκείνο που είχαν όταν εισήλθαν στο χρηματιστήριο.

Θέλγητρο
Παρόλο που οι SPAC υπάρχουν εδώ και δεκαετίες, απογειώθηκαν κατά την έκρηξη των συναλλαγών το 2020-21, που ανέδειξε επίσης τα κρυπτονομίσματα και τις μετοχές meme. Αποκαλούμενες και εταιρείες «λευκής επιταγής», υπήρχε μια ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι οι SPAC ήταν ο ταχύτερος και ευκολότερος τρόπος να εισαχθούν στο χρηματιστήριο εταιρείες αιχμής, παρακάμπτοντας τα νομικά και ρυθμιστικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι παραδοσιακές IPO.

Οι χορηγοί μπορούν να κερδίσουν πολλά χρήματα από τις SPAC, καθώς αποκτούν μερίδιο μετοχών στην πρόσφατα εισηγμένη εταιρεία εάν καταφέρουν να επιτύχουν συμφωνία συγχώνευσης. Εν τω μεταξύ, οι αρχικοί επενδυτές, συχνά hedge funds και άλλοι οργανισμοί, εξασφαλίζουν μια καλή, ασφαλή απόδοση για κάποιο διάστημα, καθώς κάθε μετοχή αξίας $10 μιας SPAC μπορεί να εξαργυρωθεί με τόκο περί το 1,5% πριν από τη συγχώνευση. Υπάρχει ακόμη ένα «τυράκι»: ένα «warrant» που δίνει δικαίωμα στους κατόχους να αγοράσουν περισσότερες μετοχές σε φθηνή τιμή εάν τα πράγματα πάνε καλά.

Για τους μικροεπενδυτές, ωστόσο, το βασικό θέλγητρο ήταν άλλο. Οι εταιρείες αυτές έκαναν συχνά ιδιαίτερα αισιόδοξες προβλέψεις για την αύξηση εσόδων και κερδών. Με την ελπίδα να μπουν νωρίς σε κάποια ισχυρή νέα δραστηριότητα, οι μικροεπενδυτές αγόραζαν μετοχές SPAC πριν από την αναμενόμενη συγχώνευση ή αμέσως μετά – μερικές φορές πληρώνοντας πολύ περισσότερα από 10$. Οι SPAC συγχωνεύτηκαν και οδήγησαν έτσι στην αγορά ζημιογόνες startup ηλεκτρικών οχημάτων, παρασκευαστές φαρμάκων σε πειραματικό στάδιο και μια σειρά από άλλες εταιρείες που υπόσχονταν να αλλάξουν τον κόσμο.

Καθώς ο «πυρετός» μεγάλωνε, όλο και περισσότερα χρήματα συσσωρεύονταν. Διάσημοι διαχειριστές χρημάτων, πρώην πολιτικοί και διασημότητες έκαναν ουρά για να ξεκινήσουν νέες SPAC. Κατά τη διάρκεια του 2020 και του 2021, περισσότερες από 850 SPAC συγκέντρωσαν περίπου 245 δισεκατομμύρια δολάρια για να τα χρησιμοποιήσουν στο κυνήγι deals. Οι χορηγοί επέλεγαν τις πιο κερδοσκοπικές εξαγορές, ενώ δυσκολεύονταν να βρουν καλές συμφωνίες. Στη συνέχεια ήρθαν τα υψηλότερα επιτόκια και η bear market του 2022. Σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των εισηγμένων εταιρειών που ιδρύθηκαν όταν τις εξαγόρασε μια SPAC διαπραγματεύονται πολύ κάτω από το όριο των 10$ και απέχουν χρόνια από την πραγματοποίηση κέρδους. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρχε ούτε κατά διάνοια τέτοιος αριθμός βιώσιμων ιδιωτικών εταιρειών έτοιμων για το χρηματιστήριο.

Ρευστοποιήσεις
Πολλές εταιρείες έχουν πληγεί από την αύξηση των ρευστοποιήσεων. Όταν σε επενδυτές μιας SPAC δεν αρέσει μια επερχόμενη συγχώνευση ή απλώς επιθυμούν να ανακτήσουν τα χρήματά τους, μπορούν να εξαργυρώσουν τις μετοχές τους πριν ολοκληρωθεί η συμφωνία. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η μέση SPAC είδε πάνω από το 80% των μετοχών της να ρευστοποιούνται. Στις αρχές του 2021, το ποσοστό ήταν μονοψήφιο. Αυτές οι ρευστοποιήσεις σημαίνουν ότι οι εταιρείες αντλούν λιγότερα μετρητά από τη συμφωνία συγχώνευσης.

Στην περίπτωση της Starry Group, η εταιρεία ήλπιζε να συγκεντρώσει έως και 450 εκατ. δολ. όταν συγχωνεύτηκε με τη FirstMark Horizon τον περασμένο Μάρτιο. Οι μέτοχοι της FirstMark επέλεξαν να εξαργυρώσουν περισσότερο από το 90% των μετοχών τους στη SPAC όταν ενέκριναν τη συγχώνευση. Παρόλο που άλλοι επενδυτές έβαλαν χρήματα, οι ρευστοποιήσεις μείωσαν τη δέσμη νέων χρημάτων της Starry Group σε λίγο περισσότερα από 155 εκατομμύρια δολάρια. Έμεινε στο χρηματιστήριο για περίπου 11 μήνες και τώρα σχεδιάζει να πουληθεί μετά από κήρυξη χρεοκοπίας ή να αποπληρώσει τους δανειστές της με νέες μετοχές.

Γιώργος Δ. Παυλόπουλος

By