Τις προκλήσεις και τα προβλήματα των οροθετικών καλείται να αντιμετωπίσει ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας – Θετική Φωνή
του Νίκου Ιτσινέ
Μία πολύπλοκη πραγματικότητα με σημαντικά προβλήματα έχουν να αντιμετωπίσουν οι συνάνθρωποί μας, που ζουν με ΗIV στην Ελλάδα. Ακόμη και στις «καλές εποχές» την οικονομίας, το κράτος περιορίζονταν στις βασικές παροχές προς τους οροθετικούς, χωρίς ωστόσο να προσφέρει ουσιαστική κοινωνική κάλυψη.
Η οικονομική κρίση έχει δυσχεράνει την κατάσταση, με τους οροθετικούς που ζουν στην Ελλάδα, να αντιμετωπίζουν τα μεγάλα προβλήματα που έχουν προκύψει στο σύστημα Υγείας από τις περικοπές, ενώ είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να βρεθούν χωρίς οικονομική στήριξη και φάρμακα.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS την 1η Δεκεμβρίου, στο ThePaper μίλησε η Μαρία Παπαδημητρίου, διευθύντρια του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας – Θετική Φωνή, για όλες τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ο Σύλλογος και οι οροθετικοί, τις εξελίξεις σε αυτό τον τομέα και τους στόχους που έχει θέσει η Θετική Φωνή για να πετύχει κάτι καλύτερο για την ευαίσθητη αυτή κοινωνική ομάδα.
Πείτε μας δύο λόγια για το positive voice
Ο Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας – Θετική Φωνή ιδρύθηκε το 2009 για να καλύψει το κενό στην εκπροσώπηση των δικαιωμάτων των οροθετικών από τους ίδιους τους ανθρώπους που ζουν με τον HIV στην Ελλάδα. Από τότε έχει σταδιακά διευρύνει το πεδίο παρέμβασης και δράσης της.
Από το έργο που προσφέρει προς τα ίδια τα οροθετικά άτομα με συναντήσεις ενδυνάμωσης και ενημέρωσης μέχρι τις συνέργειες μας με άλλες οργανώσεις για παρεμβάσεις στις ευάλωτες ως προς τον ιό κοινωνικά ομάδες και από τις δράσεις μας προς το ευρύ κοινωνικό σύνολο με προώθηση της πρόληψης και της εξέτασης μέχρι τις ενέργειες διεκδίκησης των δικαιωμάτων έναντι της Πολιτείας, η Θετική Φωνή δίνει το παρόν στην καταπολέμηση της μετάδοσης του ιού αλλά και του στίγματος που συνοδεύει τα άτομα που ζουν με HIV.
Αυτήν την περίοδο κλείνουμε ένα χρόνο λειτουργίας ενός νέου πρότζεκτ της Θετικής Φωνής, που είναι το Ath Checkpoint, ένα πρότυπο κέντρο δωρεάν εξέτασης και συμβουλευτικής για τον HIV, ενώ αυτόν τον μήνα εγκαινιάσαμε γραφεία και στην Θεσσαλονίκη.
Πόσα μέλη έχετε;
250 Μέλη και 200 εθελοντές
Με ποιον τρόπο βοηθάτε ανθρώπους που είναι οροθετικοί ή ανθρώπους που έχουν στον περίγυρό τους οροθετικούς; Πως στηρίζετε τους οροθετικούς;
Η Θετική Φωνή προσφέρει εξατομικευμένες συναντήσεις ενδυνάμωσης, καθώς και ομαδικές συναντήσεις ενημέρωσης, όπως το Εγώ & ο HIV. Επίσης, προσφέρει πληροφόρηση καθημερινά μέσω τηλεφώνου ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πάνω σε θέματα που αφορούν τα οροθετικά άτομα όπως εργασιακά, νομικά, προνοιακά, κτλ.
Εξάλλου, προσπαθεί να προσφέρει και σε κάθε έκτακτη ανάγκη εμφανιστεί σε κάποια από τα μέλη μας, δεδομένων πάντα των δυνατοτήτων μας.
Τι προσφέρει το κράτος στα οροθετικά άτομα. Πως είναι το καθεστώς σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ;
Στην Ελλάδα ισχύει το παράδοξο, το οποίο σπάνια ακολουθείται πια στην Ευρώπη, η Πολιτεία να μην εξασφαλίζει τις υπηρεσίες και τις δομές υγείας και πρόνοιας που θα έπρεπε να παρέχονται στον κάθε πολίτη, αλλά προτιμά να δίνει ένα ποσό μέσω του επιδόματος αναπηρίας στα οροθετικά άτομα, προσπαθώντας να καλύψει την ανεπάρκεια της σε ουσιαστικές παρεμβάσεις.
Γνωρίζετε αν θα αλλάξει κάτι στην παροχή φαρμάκων και στο κοινωνικό επίδομα που λαμβάνουν οι οροθετικοί;
Το κοινωνικό επίδομα δέχτηκε σφοδρή πολεμική τα τελευταία χρόνια. Αρχικά δεν μιλάμε πια για κοινωνικό επίδομα αφού δεν δίνεται πλέον ως συνάρτηση της κοινωνικής αλληλεγγύης προς κάποιον που είναι οροθετικός, αλλά έχει συνδεθεί από το 2011 με ποσοστά αναπηρίας και εξετάσεις αξιολόγησης μέσω των ΚΕΠΑ.
Τα αντιεπιστημονικά κριτήρια που καθορίστηκαν στον αρχικό Κανονισμό έχουν οδηγήσει εκατοντάδες οροθετικά άτομα εκτός από το δίχτυ προστασίας του κράτους και τους έχει διακοπεί το επίδομα καθώς και όποια άλλη κοινωνική παροχή αλλά επίσης και η σύνταξη για κάποιους.
Στον τομέα των φαρμάκων τα προβλήματα παρουσιάζονται κυρίως στις ομάδες των ανασφάλιστων, καθώς και των μεταναστών, αλλά έχουν παρουσιαστεί αρκετές φορές σποραδικά stock outs κάποιων φαρμάκων, δηλαδή η παροδική έλλειψη τους από τα φαρμακεία των νοσοκομείων. Κάτι τέτοιο είναι απαράδεκτο για τη θεραπεία που πρέπει να είναι αδιάλειπτη λόγω κινδύνου ανάπτυξης αντοχής.
Ποιος είναι ο αριθμός των οροθετικών ατόμων στην Ελλάδα; Ποιες τάσεις καταγράφονται;
Γεγονός είναι πως το HIV έχει το καλύτερο σύστημα επιδημιολογικής καταγραφής έναντι σχεδόν όλων των άλλων ασθενειών στην Ελλάδα. Από την αρχή της επιδημίας έχουν διαγνωσθεί 13.500 και σήμερα ζουν περίπου 11.100 άτομα. Ταυτόχρονα υπολογίζεται ότι κάπου 20% με 30% (δηλαδή περίπου 3.000 με 4.000) παραμένουν αδιάγνωστοι. Αυτό είναι το σημαντικό στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί η Πολιτεία.
Το 2011 έγινε μια έκρηξη μετάδοσης του HIV στους χρήστες (αύξηση 1600%) η οποία συνεχίστηκε και στο 2012 κάνοντας τα κρούσματα HIV στους χρήστες να ξεπεράσουν για πρώτη φορά εκείνα των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες.
Το 2013 παρατηρούμε μια ύφεση στους χρήστες αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε ότι έχουμε ξεπεράσει την μπόρα αφού ακόμη είμαστε πολύ μακριά από το στόχο που έχει θέσει η ΠΟΥ το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και ελέγχου Νοσημάτων για τη διανομή συριγγών και ένταξη των χρηστών σε προγράμματα απεξάρτησης ή υποκατάστασης, δηλαδή σε μεθαδόνη ή βουπρενορφίνη.
Που μπορεί να απευθυνθεί κάποιος για εξέταση; Ποια η διαδικασία και τι συμβαίνει ότι η διάγνωση είναι θετική;
Η εξέταση και η έγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστική πτυχή μιας επιτυχημένης δημόσιας πολιτικής υγείας που στοχεύει στην καταπολέμηση της μετάδοσης. Για αυτόν τον λόγο, θα πρέπει η εξέταση να είναι δωρεάν, εμπιστευτική και ανώνυμη και να προσφέρεται από όλα τα δημόσια νοσοκομεία και βέβαια να προωθείται από όλους τους φορείς και βαθμούς της διοίκησης.
Στην Ελλάδα από την έναρξη της κρίσης η κατάσταση έχει γίνει προβληματική με ελάχιστα νοσοκομεία, σε πολύ περιορισμένο ωράριο και με αρκετά εμπόδια παρέχουν δωρεάν εξέταση στον πολίτη και για αυτό εδώ και χρόνια αυτό το κενό καλύπτουν οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που παρέχουν μέσω κινητών μονάδων και κέντρων δωρεάν ανώνυμη και γρήγορη εξέταση.
Πιο πρόσφατη παρουσία το Ath Checkpoint, ένα κέντρο δωρεάν εξέτασης και συμβουλευτικής για τον HIV , που λειτουργεί καθημερινά από τις 12:00 ως τις 20:00, στην Πιττακή 4, στο Μοναστηράκι.
Όλα τα κέντρα εξέτασης παρέχουν διασύνδεση με τις Μονάδες Λοιμώξεων, οι οποίες είναι και το μέρος που πρέπει να απευθυνθεί κάποιος που έχει μια πρώτη διάγνωση αντισωμάτων για HIV.
Τι κάνει το ελληνικό κράτος για να ενημερώσει το κοινό για το HIV και τις υπόλοιπες ΣΜΝ (Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα); Ποια μέτρα λαμβάνει για την πρόληψη; Είναι αρκετά όλα αυτά από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας;
Η Πολιτεία είναι αλήθεια κάνει ελάχιστα σε αυτούς τους τομείς, ιδίως τώρα που οι προϋπολογισμοί όλων των αρμοδίων με το θέμα οργανισμών μειώνονται δραματικά. Σε αυτό το πεδίο, δυστυχώς, την πρωτοκαθεδρία έχει το έργο των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που στην ουσία έρχονται να καλύψουν το κενό που δημιουργεί η απουσία του κράτους. Είναι απαραίτητο να μπει το μάθημα σεξουαλικής αγωγής σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Υπάρχει ψυχολογική υποστήριξη από εσάς ή κάποιον άλλον φορέα προς οροθετικά άτομα ή την οικογένειά τους;
Κάποιος που χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να απευθυνθεί στην σχετική υπηρεσία του Κέντρου Ζωής, μιας οργάνωσης που στηρίζει του οροθετικούς πάνω από 20 χρόνια, καθώς επίσης και στις υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Υπάρχουν αναφορές για ρατσιστικές συμπεριφορές εις βάρος οροθετικών ατόμων;
Δυστυχώς το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει ένα οροθετικό άτομο έχει ως αποτέλεσμα ελάχιστα άτομα να έχουν αποκαλύψει την οροθετικότητά τους, γεγονός που διασώζει από τη μία τα οροθετικά άτομα από φαινόμενα ρατσιστικής συμπεριφοράς, αλλά καταδεικνύει από την άλλη εμφανώς τη ρατσιστική συμπεριφορά που αντιμετωπίζει εξ αρχής το οροθετικό άτομο από τον κοινωνικό του περίγυρο.