Ν. Παντερμαλής: Κέντρο άριστον

Μιας και απασχολούν πρόδηλα το τελευταίο διάστημα το δημόσιο διάλογο οι πρωτοβουλίες που διενεργούνται για την ανασύσταση και την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς θεώρησα απαραίτητο να διατυπώσω ορισμένα σχόλια που σχετίζονται με το ζήτημα, τα οποία κατά την γνώμη μου, φωτίζουν περισσότερο το θολό τοπίο, και θέτουν έναν συγκεκριμένο, σαφή, πολιτικό προσανατολισμό, ενώ θέτουν διαχωριστικές κι οριοθετικές γραμμές, οι οποίες δεν είναι ούτε κόκκινες ,ούτε μπλε, ούτε μαύρες, ούτε πράσινες. Είναι γραμμές εθνικές και πραγματικές.

Η παραδοχή της αλήθειας και η ρεαλιστική εναργής απεικόνιση του πολιτικού πεδίου θέτουν τα θεμέλια για μια εποικοδομητική συζήτηση. Στο σημείο αυτό οφείλουμε να συμφωνήσουμε στο τι σημαίνει κεντροαριστερά για τον Έλληνα πολίτη, για τα στενά    γεωγραφικά όρια της χώρας, τι σημαίνει κατ” επέκταση κεντροαριστερά για τον μέσο Έλληνα ψηφοφόρο, δηλαδή για τον εκλογέα του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην ψηφοφόρο του ΠΑΣΟΚ, πως ενσαρκώνεται αυτή η «ιδέα».

Κεντροαριστερά για το μέσο Έλληνα πολίτη, που είναι όπως συνάγεται από τα εκλογικά αποτελέσματα υποστηρικτής του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει μεν αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη, συντήρηση των ανισοτήτων αλλά όχι διόγκωση των τελευταίων, σημαίνει συντήρηση του Κρατισμού και του Κρατικού παρεμβατισμού, σημαίνει συντήρηση και διαιώνιση του ισχυρού ρόλου του δημοσίου και άλλα πολλά. Από την άλλη όμως δεν αρκεί να δούμε τι σημαίνει στο ιδεατό μέρος, αλλά να εξετάσουμε το πως εκφράζεται στην πράξη .Ισχύει άραγε το μύθων ρήτηρ και έργων πρηκτήρ των αρχαίων Ελλήνων; Μάλλον Όχι.

Η κεντροαριστερά λοιπόν στην Ελλάδα όπως εκφράστηκε και όπως ακολουθεί να εκφράζεται βάσει των πολιτικών επιλογών του ελληνικού λαού, ταυτίζεται με τον Κρατισμό, την διαιώνιση του στείρου και οξειδωμένου δημοσίου τομέα, την αναξιοκρατία, την αλλεργία στην αξιολόγηση, την οκνηρία, την αεργία, την «αργοσχολία», την δειλή φαινομενικά αλλά ενεργή υποστήριξη των ιδεοληψιών της αριστεράς, την ρουσφετολογία, την καταστρατήγηση των νόμων στην καθημερινή ζωή, την εντύπωση πως το κράτος είναι ο εχθρός που πρέπει διαρκώς να εξαπατούμε για το ίδιον όφελος.

Αυτή είναι μια ρεαλιστική καταγραφή της πραγματικότητας. Δεν ανταποκρίνεται σίγουρα στις αρχές της κεντροαριστεράς. Όμως τα συμπεράσματα που εξάγουμε δεν αρκεί να αποτελούν απόρροια των ιδανικών αρχών και αξιών που αέναα θα διεκδικούμε, αλλά πρέπει να είναι προσαρμοσμένα στα πολιτικά δεδομένα της χώρας μας. Το δόγμα του να έχουμε την τσέπη γεμάτη και την επανάσταση χορτάτη πρέπει να εξαλειφθεί. Αρκετά με τους «αγώνες».

Σημειωτέον πολλά από τα παραπάνω στοιχεία υπηρέτησε εν τοις πράγμασι και η κεντροδεξιά η οποία πέρα από τον φανατικό φιλελευθερισμό που πρεσβεύει κουβαλά τις δικές τις ιδεοληψίες, τις εθνικιστικές, τις θρησκευτικές, αυτές που λειτουργούν ως τροχοπέδη στην εξύψωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ούτε παρωχημένος σοσιαλισμός ούτε άκρατος φιλελευθερισμός δεν μας αξίζει. Όσον αφορά sτους πολίτες που στηρίζουν την νεοναζιστική «εγκληματική» οργάνωση της Χρυσής Αυγής στο χέρι μας είναι να αποτελούν μια μειοψηφία που διαρκώς θα συρρικνώνεται.

Συνεπώς αντιλαμβανόμαστε πως οι πολίτες που αυτοαποκαλούνται ως κεντροαριστεροί στην πλειοψηφία τους θεωρούν πως η προαναφερθείσα πολιτική κατεύθυνση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις παραπάνω παθογένειες. Άρα όταν προσπαθείς να προσεγγίσεις τους πολίτες αυτούς ως κεντροαριστερός πόλος τους δίνεις την λανθασμένη εντύπωση πως θα συντείνεις στην διατήρηση του κρατισμού ,των ιδεολογικών αναστολών κτλ κτλ. Μια τέτοια απόπειρα, τολμώ προφητικά να πω με αισθητό τον κίνδυνο να διαψευσθώ, στοχεύει στην απλή εναλλαγή θέσεων στο πολιτικό κάδρο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και της υποτιθέμενης νεοσυσταθείσας κεντροαριστεράς παράταξης. Όπου το ιδανικό σενάριο είναι ο μεν ΣΥΡΙΖΑ να περιέλθει στα εκλογικά ποσοστά προ του 2009 και η δε «νεοφώτιστη» παράταξη να κληρονομήσει τους ψηφοφόρους και το ποσοστό του κυβερνώντος πλειοψηφικού κόμματος, ώστε να κοκορομαχέι με την ΝΔ. Ψηφοθηρικό αλισβερίσι.

Πέρα λοιπόν από την εναλλαγή θέσεων στον πολιτικό χάρτη, δεν διαβλέπω ,αν και προσβλέπω σε κάτι παραπάνω, ουσιαστικές διαφορές. Αυτό γιατί το όχημα που θα οδηγήσει την νέα κεντροαριστερά παράταξη θα είναι με μικρές αποκλίσεις ο λαός που εξέλεγε το ΣΥΡΙΖΑ και που εξέλεγε τα τελευταία 40 χρόνια το ΠΑΣΟΚ. Εύλογα θα αναρωτηθεί τυχόν αναγνώσας την εν λόγω τοποθέτηση: Τι θα κάνουμε; Θα γεννήσουμε ψηφοφόρους; H απάντηση είναι πως όχι δεν θα γεννήσουμε ψηφοφόρους αλλά θα διαπαιδαγωγήσουμε ψηφοφόρους. Και πως θα γίνει αυτό;

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, o Γεώργιος Παπανδρέου, o Κωνσταντίνος Καραμανλής κι ο Ανδρέας Παπανδρέου είχαν μεγάλη λαϊκή απήχηση, λαϊκή αποδοχή και εδραιώθηκαν σχετικά στην εξουσία γιατί διαμήνυσαν πως θα ανταποκριθούν στα προβλήματα της εποχής τους, το αν το πέτυχαν δεν αποτελεί τώρα αντικείμενο συζήτησης. Δεν σημαίνει πως ότι διακήρυξαν τότε κι ο λαός το επικρότησε δια της ψήφου και όχι μόνο παραμένει σήμερα στην επικαιρότητα. Οι καιροί έχουν αλλάξει.

Το πολιτικό στοίχημα που προβάλλει λοιπόν, που αν καρποφορήσει θα αποβεί καταλυτικό για την χώρα, είναι να συσταθεί ένας νέος πολιτικός φορέας, ένα νέο κοινωνικό και πολιτικό κίνημα που θα εντοπίσει τα μείζονα προβλήματα και θα προτείνει τις μείζονες λύσεις. Προσαρμοσμένο τόσο στις εθνικές αλλά και στις παγκόσμιες εξελίξεις. Απαλλαγμένο από τις δήθεν θεατρικές ιδεολογικές επικλήσεις κι από τις αυταπάτες που το παρελθόν μας έχει κληροδοτήσει. Ένα κίνημα που δεν θα έχει σχέση ούτε με την δεξιά, ούτε με την αριστερά. Είναι νωπές στις μνήμες του ελληνικού λαού οι ειδεχθείς πράξεις και των δύο πλευρών. Ένας ζωντανός οργανισμός που θα θέσει στο επίκεντρο του κρατικού ενδιαφέροντος και του δημοσίου διαλόγου τους προβληματισμούς της κοινωνίας και όσα ταλανίζουν τον λαό, τα οποία θα έχει επισημάνει αποποιούμενος τα ιδεολογικά γυαλία που αλλοιώνουν την πραγματικότητα και αποπροσανατολίζουν από την ουσία. Ο λόγος γίνεται, λοιπόν, για ένα νέο κίνημα που θα γεφυρώσει τα ζημιογόνα χάσματα ,τις ανούσιες διαφορές που λειτουργούν εις βάρος του εθνικού συμφέροντος.

Την γέφυρα αυτή δεν μπορεί παρά να αποτελέσει ο κοινός προβληματισμός των Ελλήνων για το μέλλον της πατρίδας που συνδέεται άμεσα με την καταπολέμηση της ανεργίας, την προστασία της ανθρώπινης ζωής που απειλείται διαρκώς, βλέπε τροχαία και ναρκωτικά, βλέπε εγκληματικότητα, η απόκτηση οικολογικής συνείδησης, η απώλεια της οποίας δυνητικά αποτελεί παράγοντα πρόκλησης ασθενειών ,η βελτιστοποίηση της πρωτοβάθμιας έως και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ,η κάθετη εφαρμογή της νομιμότητας , ο επαναπροσδιορισμός της λειτουργίας της αστυνομίας και γενικότερα των διοικητικών φορέων, η κάθαρση του αθλητισμού από επίδοξους επιχειρηματίες\εγκληματίες.

Η χώρα έχει ανάγκη από ένα ισχυρό λαϊκό ρεύμα, επιστημονικό και δραστήριο, που θα ενταχθεί σε ένα κίνημα για να υπερνικήσει το κομματικό κράτος ,τις ιδεολογικές αυταπάτες, την δυσλειτουργία του δημοσίου τομέα, την ανώφελη ωφελιμιστική νοοτροπία έναντι της συλλογικής συνείδησης. Και για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι ,πιο σαφείς, συνιστά ανάγκη αδήριτη η σύσταση ενός κινήματος που θα ενώσει τους πολίτες απομακρύνοντας τους από τα άκρα.

Αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια αυτή αποτελεί ο συγκερασμός ιδιωτικής και δημόσιας οικονομίας. Στόχος είναι μια συνεργασία, αγαστή και γόνιμη για την κοινωνία ,μεταξύ ιδιωτών και κράτους. Η ένταξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, των δημιουργικών δυνάμεων, στον κρατικό έλεγχο ,ο οποίος θα είναι μεν διακριτικός ,εξονυχιστικός και αξιοκρατικός δε. Θεμέλια λίθο στην προσπάθεια αυτή θα διαδραματίσει ο πολιτισμός, η ισχυροποίηση και η αξιοποίηση του οποίου θα αποτελέσει ένα αδιάκοπο θανατηφόρο σφυροκόπημα στη βία, την πολιτική, την κοινωνική, την οικογενειακή ,την σχολική, την γηπεδική κ.ο.ε. Για να κατορθώσεις αυτό το ηράκλειο αφενός έργο, εφικτό αφετέρου υπό την πλήρη εκτέλεση της πολιτικής συνταγής, πρέπει να αποκοπεί ο ομφάλιος λώρος με το παρελθόν, το οποίο εξερράγη σαν ηφαίστειο πριν από 6 χρόνια, δημιουργώντας προβλήματα, προβληματισμούς και αναταραχή στον Ελληνικό λαό.

Συνεπώς απαιτείται μια ποιοτική ανανέωση σε πρόσωπα, απομυθοποίηση παλαιών πολιτικών προσώπων, στηλίτευση παλαιοκομματικών πρακτικών, αυτοκριτική αρχικά κι έπειτα κριτική που συνεπάγεται αναγνώριση ευθυνών επισήμανση του προβλήματος, απόπειρα για την λύση του τελευταίου. Απαιτείται επιπλέον η συμβολή της επιστήμης, της τέχνης όπως έλεγαν οι αρχαίοι, η μετάβαση από την πολιτική της ρητορικής και της δημαγωγίας, στην πολιτική των τεκμηριωμένων προτάσεων, στην πολιτική των βέβαιων αποτελεσμάτων απαλλαγμένη από την φτηνή υποσχεσιολογία, την παροχολογία.

Εν κατακλείδι, είναι πολλά αυτά που δύναται να λεχθούν γύρω από το θέμα ,ωστόσο θα αποπειραθώ να συνοψίσω τη σκέψη μου στις τελευταίες γραμμές. Το μίτο εξόδου από τον λαβύρινθο της κρίσης μελλοντικά θα διαδραματίσει ένα προοδευτικό ,διευρυμένο ,δημοκρατικό , μεταρρυθμιστικό κέντρο. Η συνταγή της κεντροαριστεράς είναι πολλάκις δοκιμασμένη στη χώρα μας, τα αποτελέσματα της οφθαλμοφανή και επώδυνα για τον λαό όπως απεδείχθη. Η συνταγή της κεντροδεξιάς επίσης ζημίωσε τον λαό. Δεν συνυπολογίζω ωφέλειες που εντοπίζονται μονάχα με το βιολογικό μικροσκόπιο. Αυτό συνέβη γιατί οι ιδεολογίες όταν υπεισέρχονται στην πολιτική, θυμίζουν κάτι σαν τα θρησκευτικά εγκλήματα.

Θυμίζω πως ο Καζαντζάκης πολύ εύστοχα είχε πει πως δεν υπάρχουν ιδέες, υπάρχουν μονάχα άνθρωποι που κουβαλούν τις ιδέες, κι αυτές παίρνουν το μπόι του ανθρώπου που τις κουβαλάει. Εκτός από κοντόφθαλμοι, μυωπικοί και στενόμυαλοί πολλοί δεν είχαν το απαιτούμενο για το έθνος ανάστημα. Ας εστιάσουμε λοιπόν στην δημιουργικότητα και την ικανότητα που το κάθε πρόσωπο στα πλαίσια των δημοκρατικών αξιών διαθέτει. Ένα κίνημα που θα εδράζεται στην ιδέα του έθνους, της δικαιοσύνης, του ανθρωπισμού, της οικολογίας, της δημιουργίας, της προόδου, της δημοκρατίας, του οικουμενισμού. Μέτρον άριστον έλεγε ο Αριστοτέλης. Κέντρον άριστον λέμε εμείς σήμερα. Καιρός να το εφαρμόσουμε στην πολιτική.

Υστερόγραφο: οι περισσότερες αναφορές στα ελαττώματα της κεντροαριστεράς δεν οφείλονται σε κάποια εμπάθεια ή μικροπολιτική σκοπιμότητα. Οφείλεται στην πίστη μου πως ο χώρος αυτός μπορεί να καταστεί ρηξικέλευθος και γόνιμος για το μέλλον της χώρας υπό τις προαναφερθείσες συνθήκες και προϋποθέσεις.