Του Javier Blas
Ο χειμώνας τελείωσε. Αν διαβάζετε αυτές τις γραμμές αυτή την εβδομάδα στην Ευρώπη, πιθανότατα θα νομίζετε ότι είμαι τρελός. Ναι, γνωρίζω ότι κάνει παγωνιά στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου, με θερμοκρασίες -10 βαθμών Κελσίου στο Βερολίνο και -25 στο Όσλο. Από την οπτική γωνία της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, ωστόσο, θα μπορούσατε ήδη να βρίσκεστε στην παραλία.
Επιτρέψτε μου να το εξηγήσω: με σχεδόν τη μισή περίοδο θέρμανσης να βρίσκεται πίσω μας – το μέσον της θεωρείται η 15η Ιανουαρίου – ο ήπιος καιρός της ευρύτερης ηπείρου μέχρι τώρα έχει αφήσει άφθονα αποθέματα, καθιστώντας το τρέχον κύμα ψύχους μια απλή περίσπαση.
Ακόμη κι αν η ψύχρα κρατήσει για το υπόλοιπο της σεζόν, η Ευρώπη θα εξακολουθούσε να καταναλώνει πολύ λιγότερο φυσικό αέριο για θέρμανση απ’ ό,τι σε έναν κανονικό χειμώνα. Με τη μείωση της ζήτησης, η περιφερειακή αποθήκευση φυσικού αερίου δεν εξαντλείται τόσο γρήγορα όσο αναμενόταν – ή όσο φοβούνταν ορισμένοι. Μαζί με αυτό, έρχονται και χαμηλότερες τιμές. Σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, έχουν μειωθεί κατά 45%.
Ένα καλό… κακό νέο
Σε φυσιολογικές εποχές, ο ασυνήθιστα ήπιος καιρός θα ήταν ξεκάθαρα κακό νέο: άλλο ένα σημάδι υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, η ζεστασιά είναι ένα οικονομικό δώρο, που μειώνει τον πληθωρισμό σε μια ήπειρο η οποία μάχεται με μια ενεργειακή κρίση για τρίτο συνεχόμενο χειμώνα.
Χαμένος είναι ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει ένα απροσδόκητο ενεργειακό κέρδος του τα τελευταία δύο χρόνια για να χρηματοδοτεί τον πόλεμό του στην Ουκρανία.
Ο «ζεστός» χειμώνας
Λαμβάνοντας υπόψη τις ημέρες βαθμού θέρμανσης (HDD) – έναν δείκτη για το πόσο κρύα είναι μια συγκεκριμένη τοποθεσία – η βορειοδυτική Ευρώπη έχει αντιμετωπίσει 933 HDD από τις αρχές Αυγούστου. Αυτό είναι περίπου 6% χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τη σεζόν 2022-2023, επίσης ήπιο χειμώνα και ένα επιβλητικό 19,8% χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 30 ετών, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το Bloomberg. Ένας υψηλός αριθμός HDD έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη χρήση αερίου για θέρμανση.
Ο απολογισμός των HDD στο μέσον του χειμώνα είναι τόσο μικρός που θα χρειαζόταν ένας ασυνήθιστα σκληρός Φεβρουάριος και Μάρτιος για να επανέλθει στο φυσιολογικό. Ακόμη κι αν οι θερμοκρασίες επέστρεφαν στον μέσο όρο των 30 ετών για τον υπόλοιπο χειμώνα στην Ευρώπη, οι HDD 2023-2024 θα εξακολουθούσαν να είναι σχεδόν 10% κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, σύμφωνα με υπολογισμούς μου.
Ο ήπιος καιρός έχει προκαλέσει τεράστια μείωση στην κατανάλωση αερίου για θέρμανση. Κι αυτό πέραν της μεγαλύτερης μείωσης της ζήτησης λόγω των εταιρειών έντασης ενέργειας οι οποίες έχουν περιορίσει την παραγωγή. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η παραγωγή από εταιρείες έντασης ενέργειας, όπως χημικά εργοστάσια και μεταλλουργίες τήξης μετάλλων, είναι μειωμένη κατά 20% σε σχέση με πριν την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία.
Αποθέματα
Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα παραμένουν πολύ πάνω από τα φυσιολογικά γι’ αυτήν την περίοδο του χειμώνα. Σύμφωνοι, οι αποθηκευτικοί χώροι ξεκίνησαν τη σεζόν σχεδόν γεμάτοι, σε σύγκριση με το τυπικό 90%. Έκτοτε, με κατανάλωση χαμηλότερη από το κανονικό, τα αποθέματα έχουν μειωθεί περίπου στο 85%, σε σύγκριση με μέσο όρο 10 ετών για τις αρχές Ιανουαρίου περίπου στο 75%.
Σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, η Ευρώπη θα φτάσει στην άνοιξη με περισσότερες από τις μισές υπόγειες αποθήκες φυσικού αερίου γεμάτες, έναντι ενός μέσου όρου 10 ετών μόλις στο 35%.
Η κρίση του φυσικού αερίου έχει σχεδόν ολοκληρώσει τον κύκλο της
Η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές έχει επίσης βοηθήσει, με την ηλιακή και την αιολική ενέργεια να μειώνουν την ανάγκη για φυσικό αέριο. Η ανάκαμψη της γαλλικής πυρηνικής παραγωγής ενέργειας πέρυσι και η χρήση άνθρακα στη Γερμανία μείωσαν περαιτέρω και την κατανάλωση φυσικού αερίου.
Η αγορά τιμολογεί αυτή την πτωτική τάση. Οι τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου στην Ευρώπη υποχώρησαν την περασμένη εβδομάδα κάτω από τα 35 ευρώ η μεγαβατώρα, από 55 ευρώ τον Οκτώβριο. Αν και οι τιμές έχουν μειωθεί απότομα τον τελευταίο χρόνο, παραμένουν πολύ πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2020 των 20,1 ευρώ η MWh. Ως εκ τούτου, συνεχίζουν να περιορίζουν την παραγωγική δραστηριότητα μεταξύ των πιο ενεργοβόρων εταιρειών.
Ο συνδυασμός ήπιου καιρού και οικονομικής αυτοθυσίας έσωσε την κατάσταση για την Ευρώπη. Μέχρι τον επόμενο χειμώνα, θα είναι διαθέσιμο περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο, μειώνοντας την ανάγκη για ζεστούς χειμώνες.
Κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι θετικό νέο για τον πλανήτη – είναι όμως σίγουρα για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.