Στην φορολογική εξομοίωση των μη-καπνικών προϊόντων που περιέχουν νικοτίνη με τα καπνικά προϊόντα προχωρεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Συγκεκριμένα, εξομοιώνει τα «ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα χωρίς καπνό», αλλά και τα «σακουλάκια νικοτίνης» (nicotine pouches) με τα καπνικά προϊόντα.
Στα μη-καπνικά θερμαινόμενα προϊόντα νικοτίνης επιβάλλει Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ύψους 156,7 ευρώ ανά κιλό. Ο φόρος αυτός είναι ο ίδιος με εκείνον που ισχύει στα θερμαινόμενα καπνικά προϊόντα, όπως είναι το Iqos κ.ά. Στα σακουλάκια νικοτίνης ο ΕΦΚ είναι χαμηλότερος και ανέρχεται σε 50 ευρώ ανά κιλό καθαρού βάρους υποστρώματος νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή του προϊόντος. Και στις δύο κατηγορίες νικοτινούχων προϊόντων επί του ειδικού φόρου αυτού επιβάλλεται ΦΠΑ 24%.
Η ρύθμιση αυτή φέρεται να ικανοποιεί την εγχώρια βιομηχανία καπνικών προϊόντων. Στελέχη της χαρακτηρίζουν τις ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο φορολογικό νομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδάκης, ως «αλλαγή στην ισχύουσα νομοθεσία με θετικό πρόσημο».
Ουσιαστικά οι νέες ρυθμίσεις ανοίγουν τη βεντάλια, έτσι ώστε να καλύπτει όλα τα νέα προϊόντα καπνού και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Καθώς αλλάζουν ραγδαία οι συνήθειες των καπνιστών και σιγά-σιγά μετακινούνται από τα τσιγάρα προς τα εναλλακτικά προϊόντα χωρίς καύση, το ελληνικό κράτος φέρεται πλέον να φορολογεί τη «χρήση» και όχι το «προϊόν», π.χ. καπνός. Αυτό, έως ένα βαθμό, αποτελεί ήδη πράξη στα λεγόμενα ηλεκτρονικά τσιγάρα, που ήδη φορολογούνται τα υγρά χωρίς νικοτίνη.
Ηλεκτρικά θερμαινόμενα προϊόντα χωρίς καπνό, αλλά περιέχοντα νικοτίνη, άρχισαν να εμφανίζουν μεγάλες βιομηχανίες καπνικών, όπως π.χ. η British American Tobacco. Η εταιρεία φέρεται να έχει διαθέσει προϊόντα θερμαινόμενα με φύλλα τσαγιού, στα οποία όμως έχει τοποθετηθεί νικοτίνη. Με τον τρόπο αυτόν η εταιρεία επιδίωκε την αποφυγή της βαριάς φορολογίας που επιβάλλεται στα καπνικά προϊόντα.
Το ίδιο ισχύει και με τα σακουλάκια νικοτίνης. Πρόκειται για βιομηχανοποιημένα προϊόντα, τα οποία δεν περιέχουν καπνό, προορίζονται για λήψη από το στόμα, χωρίς εισπνοή και χωρίς διαδικασία θέρμανσης ή καύσης. Τα προϊόντα αυτά περιέχουν υπόστρωμα νικοτίνης ή νικοτίνης και άλλων ουσιών, σε στέρεη μορφή, και τα οποία όταν εισέρχονται στο στόμα του χρήστη/καταναλωτή απορροφώνται από το αίμα, αναπληρώνοντας έτσι τη νικοτίνη, στην οποία είναι εθισμένος ο καπνιστής. Σημειώνεται ότι το nicotine pouch απλά τοποθετείται κάτω από τη γλώσσα του χρήστη και δεν χρειάζεται μάσηση.
Tο παραδοσιακό κάπνισμα στην Ελλάδα έχει μειωθεί στο 1/3 τα τελευταία 20 χρόνια
Οι επιχειρήσεις εναγωνίως ψάχνουν προϊόντα και ουσίες προκειμένου να καλύψουν το κενό που αφήνει το κάπνισμα, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς. Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα τελευταία 20 χρόνια το παραδοσιακό κάπνισμα στην Ελλάδα έχει μειωθεί στο 1/3 και στην Ενωμένη Ευρώπη των 28 (συμπεριλαμβανομένης δηλαδή της Μεγάλης Βρετανίας), στο μισό.
Συγκεκριμένα, το 2021 στην Ελλάδα καταναλώθηκαν 11,5 δισ. τσιγάρα, από 32 δισ. τσιγάρα που καταναλώθηκαν το 2002. Αντιστοιχούν έτσι περίπου 1.100 τσιγάρα σε κάθε κάτοικο της χώρας, από περίπου 3.000 τσιγάρα ανά κάτοικο το 2002.
Η μεγάλη απόκλιση στη μείωση της κατανάλωσης τσιγάρων μεταξύ Ελλάδος και ΕΕ δεν σημαίνει ότι οι Έλληνες στράφηκαν περισσότερο στην υγιεινή διαβίωση από τους Ευρωπαίους. Απλά πολλοί Έλληνες στράφηκαν στα άλλα προϊόντα καπνού, πιο οικονομικά, π.χ. στριφτά ή, ακόμη χειρότερα, ένα μεγάλο μέρος καταναλωτών στράφηκε στα παράνομα καπνικά προϊόντα. Αυτό συνέβη με μεγάλη έμφαση από το 2010 και μετά, αφού ήρθε η κρίση στην Ελλάδα.
Επίσης, το τελευταίο διάστημα είναι εμφανής η στροφή και των Ελλήνων καταναλωτών στα θερμαινόμενα καπνικά προϊόντα, αλλά και στα ηλεκτρονικά (ατμίζοντα) τσιγάρα.