Με μια πρώτη ματιά στον τίτλο, μπορεί να φανεί πως το συγκεκριμένο άρθρο ήταν κάτι το απλό ως προς την δημιουργία του . Όμως όταν ξεκίνησα να το γράφω, βρέθηκα με ένα μεγάλο πρόβλημα στα χέρια μου. Πως ξεχωρίζεις τις πίστες Formula 1 στις πιο ιστορικές και πως μπορεί κάποιος να επιλέξει μόνο 5 από αυτές; Θεωρούνται πιο ιστορικές αυτές που απλά βρίσκονται τα περισσότερα χρόνια στο καλεντάρι και στις οποίες έχουν γίνει τα περισσότερα grands prix, αυτές που αποτελούν τεράστια πρόκληση για πιλότους και μονοθέσια ή εκείνες που για διάφορους άλλους λόγους έχουν συνδέσει την ύπαρξή τους με την Formula 1; Η απάντηση είναι, λίγο απ’ όλα! Μπορεί βέβαια η επιλογή να είναι κάτι το υποκειμενικό και να έχω διαφορετική άποψη με κάποιους ή και με όλους σας, ας συμφωνήσουμε όμως πως για να βρίσκεται μια πίστα στη συγκεκριμένη λίστα, θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστο δυο από τις τρεις προαναφερθείσες παραμέτρους. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την αντίστροφη μέτρηση:
5 – Nurburgring – Πρώτο grand prix: 1951 – Σύνολο αγώνων: 40
Να ξεκαθαρίσω από την αρχή, πως ο λόγος για τον οποίο βρίσκεται το Nurburgring στη λίστα, είναι η θρυλική πράσινη κόλαση, το Nordschleife και όχι η πίστα στην οποία παρακολουθούμε σήμερα το Γερμανικό grand prix*. Η πίστα φόβιτρο των 22,8 χιλιομέτρων, παρέμεινε στο καλεντάρι με την αρχική της μορφή έως το 1969. Το 1970, μερικές εβδομάδες μετά τον θάνατο του Piers Courage στο Zandvoort, οι οδηγοί αποφασίζουν να μποϋκοτάρουν τον αγώνα, ασκώντας με αυτό το τρόπο πίεση προς τη FIA, ώστε να βελτιώσει την ασφάλεια της πίστας. Μέχρι εκείνο το σημείο, έχουν χάσει τη ζωή τους 4 οδηγοί (O.Marimon, P.Collins, C.Godin de Beaufort και J.Taylor) και έχουν τραυματιστεί ακόμη περισσότεροι.
Οι οδηγοί βγαίνουν νικητές και το 1971 τα μονοθέσια κάνουν την επανεμφάνισή τους στο ανανεωμένο Nurburgring. Όμως η πίστα εξακολουθεί να είναι πηγή ατυχημάτων, αφού το τεράστιο μέγεθός της δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα. Ο αριθμός των στροφών είναι τέτοιος που οι οδηγοί, ειδικά προς το τέλος του αγώνα και με την κούραση να είναι μεγάλη, δυσκολεύονται να τις θυμηθούν ώστε να αποφύγουν τα παράτολμα περάσματα στις πολύ επικίνδυνες. Επίσης, ήταν πρακτικά αδύνατο να βρίσκονται ασθενοφόρα και κριτές κατά μήκος της διαδρομής και αν κάποιος είχε ατύχημα σε σημείο που δεν βρισκόταν κοντά ασθενοφόρο, οι ελπίδες για επιβίωση ήταν ελάχιστες.
Τέλος και ο καιρός ήταν εντελώς απρόβλεπτος, με άλλα σημεία της πίστας να είναι στεγνά και άλλα βρεγμένα. Λογικό επακόλουθο, το παρολίγον θανατηφόρο ατύχημα του Niki Lauda το 1976, του μοναδικού ανθρώπου μέχρι σήμερα, που έχει σπάσει το φράγμα των 7 λεπτών στην πίστα των 22,835 χιλιομέτρων. Το Nurburgring βγήκε από το πρόγραμμα της Formula 1 από την επόμενη κιόλας χρονιά και δεχόμενο τεράστιες αλλαγές, επανήλθε το 1984 με την μορφή που το βλέπαμε έως και το 2001. Όμως η χάραξη GP-Strecke των 4.556 m, δεν είχε την απήχηση του παρελθόντος ανάμεσα στους οπαδούς, οι οποίοι αναφέρονταν στο νέο Nurburgring ως το “πράσινο πάρτι”. Το grand prix άντεξε άλλη μια χρόνια, έπειτα σταμάτησε και επανήλθε ξανά το 1995.
Το 2002 είχαμε και τις τελευταίες αλλαγές στο Nurburgring GP-Strecke, το οποίο απέκτησε περισσότερες εξόδους διαφυγής με άσφαλτο, ενώ το Castrol chicane που ακολουθούσε της γραμμής εκκίνησης τερματισμού, αντικαταστάθηκε από το Ωμέγα (ή μίκυ μάους κατά άλλους) το οποίο κυκλώνει τη νέα εξέδρα της Mercedes. Οι οδηγοί εξακολουθούν να αγαπούν αυτή την πίστα, όμως τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, κάνουν το μέλλον της στην Formula 1 αβέβαιο.
*Την θέση του Nurburgring, θα μπορούσε κάλλιστα να πάρει μια εκ των Zandvoort ή Suzuka.
4 – Silverstone – Πρώτο grand prix: 1950 – Σύνολο αγώνων: 47
Το μέρος στο οποίο ξεκίνησαν όλα. Το παλιό αεροδρόμιο, όπου έλαβε χώρα ο πρώτος αγώνας Formula 1, στις 13 Μαϊου 1950. Αποκαλείται το σπίτι του Βρετανικού μηχανοκίνητου αθλητισμού και σε κάθε ευκαιρία το αποδεικνύει. Είτε με ήλιο, είτε με βροχή, οι κερκίδες του είναι πάντοτε γεμάτες, με ένα από τα θερμά κοινά παγκοσμίως.
Στο πέρασμα των χρόνων, έχει αλλάξει κι αυτό, όμως οι αγώνες παραμένουν εντυπωσιακοί και απρόβλεπτοι. Η περίφημη τριπλέτα στροφών Maggots-Becketts-Chapel, αποτελεί ένα από τα πλέον απαιτητικά σημεία σε ολόκληρο το καλεντάρι και ένα από τα αγαπημένα των οδηγών. Πιο πρόσφατα, το 2010, η πίστα δέχτηκε τις μεγαλύτερες αλλαγές της ιστορίας της, με ένα ολοκαίνουριο πρώτο κομμάτι, νέα πιτ για τις ομάδες, καινούριες κερκίδες (την λεγόμενη Arena του Silverstone) και διαφορετικά kerb. Με τον καιρό παραδοσιακά “Βρετανικό”, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα παρακολουθήσει σε κάθε αγώνα.
Το Silverstone πέρα από τα θετικά του, έχει γίνει στόχος και για κάποια αρνητικά στοιχεία. Μπορεί το πρόβλημα με την κίνηση προς την πίστα να έχει βελτιωθεί, έπειτα από την δημιουργία νέων δρόμων, όμως υπάρχουν ακόμη θέματα με το πάρκινγκ των θεατών, ειδικά όταν βρέχει. Την Κυριακή του αγώνα του 1999, με την βροχή να έχει μετατρέψει τους χώρους παρκαρίσματος σε λίμνες, σημειώθηκαν 4.200 πτήσεις ελικοπτέρων προς την πίστα, κάνοντας το Silverstone το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Βρετανίας, για εκείνη τη μέρα.
3 – Spa Francorchamps – Πρώτο grand prix: 1950 – Σύνολο αγώνων: 45
Άλλη μια πίστα φόβιτρο, η οποία έχει αλλάξει πολλά πρόσωπα κατά το παρελθόν. Το Spa βρίσκεται στο καλεντάρι της Formula 1, από την σύσταση του πρωταθλήματος. Η απουσία του τη δεκαετία του ’70, οφείλεται στο προφανές: έλλειψη βασικών κανόνων ασφαλείας. Τρείς λόγοι με οδήγησαν στο να συμπεριλάβω το Spa στην τρίτη θέση της λίστας. Πρώτον, η χάραξή του.
Μπορεί να έχει αλλάξει άρδην από το 1950 και το bus stop (το τελευταίο σικέιν της πίστας) να μην έχει το χαρακτήρα που είχε στο παρελθόν, αρκεί όμως μια ματιά στις γεμάτες ιστορία στροφές του, ώστε να καταλάβει κανείς το πόσο ιδιαίτερο παραμένει ακόμα και σήμερα: La Source, Eau Rouge, Pouhon, Blanchimont. Δεύτερον, οι γεμάτοι ενδιαφέρον αγώνες του και οι ιδιαίτερες καιρικές συνθήκες που επικρατούν, έχουν οδηγήσει σε επικές μάχες, καταπληκτικούς αγώνες και θρυλικούς νικητές.
Οι Fangio, Senna, Clark, Schumacher έχουν χριστεί Βασιλιάδες του Spa, ο καθένας στην εποχή του και έχουν χαρίσει ανεπανάληπτους αγώνες.
Και ερχόμαστε στον τρίτο και κυριότερο, κατ’ εμέ, λόγο. Το grand prix του 1996. Για την ακρίβεια, το ατύχημα του Jackie Stewart στον αγώνα του 1966, το οποίο έγινε η απαρχή της ενασχόλησης του μεγάλου αυτού πρωταθλητή, με τα θέματα ασφαλείας. Ένας άνθρωπος που με τις κινήσεις του, βοήθησε στην δραματική βελτίωση του σπορ και κατ’ επέκταση στην ανάδειξή του στο κορυφαίο μηχανοκίνητο στον πλανήτη.
2 – Monza – Πρώτο grand prix: 1950 – Σύνολο αγώνων: 62
Η πίστα με τα περισσότερα grand prix Formula 1, ο ναός της ταχύτητας, το σπίτι των tifosi. Τα πρώτα χρόνια, το μήκος της έφτανε τα 10 χιλιόμετρα και οι αγώνες λάμβαναν χώρα στο χαλικόστρωτο Monza road circuit. Το 1954 προστέθηκε το περίφημο οβάλ κομμάτι. Η Formula 1 έτρεξε το 1955, 56, 60 ,61 σε ένα συνδυασμό του οβάλ και της παλιάς πίστας.
Όμως το τραγικό δυστύχημα του 1961, στο οποίο έχασε τη ζωή του ο κορυφαίος Wolfgang von trips και 15 θεατές, οδήγησε στην εγκατάλειψη του οβάλ κομματιού από την Formula 1. Οι αγώνες συνεχίστηκαν στο road circuit και το 1972 προστέθηκαν δυο νέα σικέιν, τα Variante del Rettifilo και Variante Ascari, ώστε να μειωθούν οι συνεχώς αυξανόμενες ταχύτητες των μονοθεσίων. Επόμενες μεγάλες αλλαγές το 1994, όταν και μίκρυναν οι τρείς μεγάλες καμπές της πίστας, ώστε να βελτιωθούν οι αμμοπαγίδες και η γενική ασφάλεια.
Τέλος, το 2000 άλλαξε και το πρώτο σικέιν, από δυο αριστερές-δεξιές στροφές, σε μία πιο αργή δεξιά-αριστερή, έτσι όπως το ξέρουμε σήμερα. Η μοναδική χάραξη της Monza, ευνοεί το slip-streaming, προσφέροντας σε οδηγούς και θεατές εντυπωσιακούς αγώνες. Ειδικότερα, μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ’70, οι αγώνες κρίνονταν στα δέκατα του δευτερολέπτου. Χαρακτηριστικό το grand prix του 1971, στο οποίο τα 4 πρώτα μονοθέσια χωρίζονταν από 0,18 του δευτερολέπτου, με τον πέμπτο της κατάταξης, Howden Ganley, να βρίσκεται μόλις 0,61 sec πίσω από τον νικητή Peter Gethin, ο οποίος είχε εκκινήσει από την ενδέκατη θέση!
Η πίστα της Monza έχει στην κατοχή της μερικά από τα σημαντικότερα ρεκόρ, πέρα από αυτό του κοντινότερου τερματισμού για τις θέσεις 1 έως 5.
Λιγότερες εγκαταλείψεις: 0 από 20 μονοθέσια που εκκίνησαν (2005)
Περισσότερες αλλαγές για την πρώτη θέση: 40 (1965)
Υψηλότερη μέση ταχύτητα αγώνα: 247,585 km/h (2003)
Υψηλότερη μέση ταχύτητα σε ένα γύρο: 262,242 km/h (2004)
Υψηλότερη τελική ταχύτητα: 372,6 km/h (2005)
Αγώνας με τη μικρότερη διάρκεια: 1 h 14 min 19.838 s (2003)
Δυστυχώς έχει και αρνητικά στατιστικά, με 3 οδηγούς, 15 θεατές και έναν κριτή, να χάνουν τη ζωή τους σε αγώνες.
1 – Monaco – Πρώτο grand prix: 1950 – Σύνολο αγώνων: 60
Αγώνας μοναδικής ομορφιάς, μέσα στους στενούς δημόσιους δρόμους του πριγκιπάτου του Μονακό. Όσοι έχουν βρεθεί σε αυτόν, έχουν να πουν πως διαφέρει με κάθε άλλο, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και οποιαδήποτε πίστα. Δεν είναι το διεθνές jet-set, ούτε το γκλάμουρ ή ακόμα και οι γεμάτες ιστορία στροφές της πίστας, που το κάνουν τόσο ιδιαίτερο.
Είναι οι απίστευτες ταχύτητες που πιάνουν οι πιλότοι και δεν χωρά ο ανθρώπινος νους. Είναι το γεγονός πως το παραμικρό λάθος θα τους οδηγήσει σε ατύχημα και εγκατάλειψη από τον αγώνα. Είναι το πνευματικό επίπεδο που έφτασε ο Ayrton Senna το 1988, όταν ακούμπησε το τέλειο ή ο χορός στη βροχή του Schumacher το 1997, σε έναν αγώνα που η πίστα θύμιζε θάλασσα. Ακόμη, είναι η απίστευτη νίκη του Panis το 1996, το άκρος επεισοδιακό grand prix του 1982 και η μάχη Mansell-Senna το 1992.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, το Μονακό οφείλει την λάμψη του στους τεράστιους πιλότους που ζωγράφισαν στους δρόμους του και τις ιστορίες που άφησαν πίσω τους. Εάν προσπαθούσα να μεταφέρω έστω τις μισές από αυτές, το άρθρο θα ξέφευγε από άποψη μεγέθους και λαμβάνοντας υπόψιν πως ήδη είναι μεγάλο, σας αφήνω με μερικά βίντεο από τις παραπάνω ιστορικές στιγμές.
Αν οι προβλέψεις των αναλυτών επιβεβαιωθούν αύριο, Τετάρτη, η Eυρωζώνη πρόκειται να επιστρέψει στην ανάπτυξη το δεύτερο φετινό τρίμηνο και να γυρίσει την πλάτη στην πιο μακροχρόνια φάση ύφεσης που έχει γνωρίσει μέχρι σήμερα, όμως η ανάκαμψη προαναγγέλλεται άτονη και η έξοδος από την κρίση είναι ακόμη μακριά.
